JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Meldingar

Rikfolk som kyrkjeutsmykking

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Foto: Martin Furseth.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Foto: Martin Furseth.

2063
20200814
2063
20200814

Dersom Kjell Inge Røkke hadde hengt opp bilde av familien sin i kyrkja, ville det blitt spetakkel. Tidlegare ville det vore heilt naturleg. Fram til slutten av 1600-talet var det vanleg takst at store måleri dekorerte med store, utskorne trerammer pryda kyrkjerommet. Slike minnetavler skulle eigentleg setjast opp til minne om familien. Dette var ein effektiv måte å hevde posisjonen sin på. Dette vart særleg viktig dei gongene måleriet vart gitt kyrkja medan dei portretterte framleis var i live. Det var ikkje så sjeldan.

Ei slik minnetavle er framleis å sjå i Ørsta kyrkje. Her er den mektige jordeigaren og lensmannen Knud Nilsson Wig (d. 1703), kona Ragnelde Abelset (d. 1733) og borna deira. Måleriet vart sett opp då Wig døydde, og enka Ragnelde vart den første kvinnelege lensmannen i Noreg. Ho tok også over som kyrkjeverje og dreiv eigedommen og kjøpmannsskapet så godt at ho dobla den allereie anslege formuen sin dei siste tretti åra ho levde.

Minnetavla i Ørsta er ikkje signert. Slike tavler vart laga av målarar som reiste rundt for å utsmykke kyrkjer over heile landet.

Det er ikkje godt å seie om portretta liknar, eg har ikkje funne andre bilde av familien Wig. Sjølv om husbonden er mest detaljert skildra, er mora og døtrene best måla. Kvinnene er skildra med delikat hud og raude lepper, og dei har levande, individuelle trekk. Hendene held om blomar, eit symbol på at livet er kort.

Slike minnetavler viser høgtståande personar som var sterke i trua og fungere som rollemodellar for kyrkjelyden. Her spelte også ein talrik barneflokk ei viktig rolle, ei stadfesting på at ekteparet har gjort plikta si. Innan protestantisk lære var familielivet ein veg til frelse. Minnetavla i Ørsta skildrar også dei seks borna som døydde frå Wig og Abelset. Dette var etter tradisjonen, i vissa om at dei ville møtast att hos Gud.

Det var truleg ei trøyst for dei som sat på benkane, å sjå at også dei rike og gudfryktige miste mange av barna sine. På denne tida døydde framleis svært mange det første leveåret.

Eva Furseth

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dersom Kjell Inge Røkke hadde hengt opp bilde av familien sin i kyrkja, ville det blitt spetakkel. Tidlegare ville det vore heilt naturleg. Fram til slutten av 1600-talet var det vanleg takst at store måleri dekorerte med store, utskorne trerammer pryda kyrkjerommet. Slike minnetavler skulle eigentleg setjast opp til minne om familien. Dette var ein effektiv måte å hevde posisjonen sin på. Dette vart særleg viktig dei gongene måleriet vart gitt kyrkja medan dei portretterte framleis var i live. Det var ikkje så sjeldan.

Ei slik minnetavle er framleis å sjå i Ørsta kyrkje. Her er den mektige jordeigaren og lensmannen Knud Nilsson Wig (d. 1703), kona Ragnelde Abelset (d. 1733) og borna deira. Måleriet vart sett opp då Wig døydde, og enka Ragnelde vart den første kvinnelege lensmannen i Noreg. Ho tok også over som kyrkjeverje og dreiv eigedommen og kjøpmannsskapet så godt at ho dobla den allereie anslege formuen sin dei siste tretti åra ho levde.

Minnetavla i Ørsta er ikkje signert. Slike tavler vart laga av målarar som reiste rundt for å utsmykke kyrkjer over heile landet.

Det er ikkje godt å seie om portretta liknar, eg har ikkje funne andre bilde av familien Wig. Sjølv om husbonden er mest detaljert skildra, er mora og døtrene best måla. Kvinnene er skildra med delikat hud og raude lepper, og dei har levande, individuelle trekk. Hendene held om blomar, eit symbol på at livet er kort.

Slike minnetavler viser høgtståande personar som var sterke i trua og fungere som rollemodellar for kyrkjelyden. Her spelte også ein talrik barneflokk ei viktig rolle, ei stadfesting på at ekteparet har gjort plikta si. Innan protestantisk lære var familielivet ein veg til frelse. Minnetavla i Ørsta skildrar også dei seks borna som døydde frå Wig og Abelset. Dette var etter tradisjonen, i vissa om at dei ville møtast att hos Gud.

Det var truleg ei trøyst for dei som sat på benkane, å sjå at også dei rike og gudfryktige miste mange av barna sine. På denne tida døydde framleis svært mange det første leveåret.

Eva Furseth

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Foto: Sindre Deschington

ReportasjeFeature

Mikrobrikkene som formar framtida

Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.

Christiane Jordheim Larsen
Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Ei lauvtynn silisiumskive foredla til mikrobrikker på laboratoriet til Sintef i Forskingsparken i Oslo.

Foto: Sindre Deschington

ReportasjeFeature

Mikrobrikkene som formar framtida

Finst det ein snarveg til å forstå stormaktsspelet og teknologien bak dei viktige databrikkene? Ja, ein kan ta turen til Sintefs laboratorium på Blindern i Oslo.

Christiane Jordheim Larsen

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Krigen er ei ufatteleg ulukke for Ukraina. Men også for Russland er det som skjer, ein katastrofe.

Tusen dagar med russisk katastrofe

Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.

Jens Stoltenberg gjekk av som generalsekretær i Nato 1. oktober. No skal han leie styringsgruppa for Bilderberg-møta.

Foto: Thomas Fure / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Mingleklubben for makt og pengar

Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.

KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.

KrF-leiar Dag Inge Ulstein får ikkje Stortinget med seg på å endre retningslinjene for kjønnsundervisning i skulen.

Thomas Fure / NTB

Samfunn
Christiane Jordheim Larsen

Utfordrar kjønnsundervisninga

Norske skulebøker kan gjere elevar usikre på kva kjønn dei har, meiner KrF-leiar Dag Inge Ulstein.

Einar Økland heime i Valevåg.

Einar Økland heime i Valevåg.

Foto: Helge Skodvin

Kultur

Samlaren

Einar Økland vil helst høyra noko han ikkje har høyrt før – og så skriv han ein lyrisk tekst som han ikkje visste at han kunne skriva. Deretter held han fram med å samla.

Jan H. Landro
Einar Økland heime i Valevåg.

Einar Økland heime i Valevåg.

Foto: Helge Skodvin

Kultur

Samlaren

Einar Økland vil helst høyra noko han ikkje har høyrt før – og så skriv han ein lyrisk tekst som han ikkje visste at han kunne skriva. Deretter held han fram med å samla.

Jan H. Landro

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis