Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Meldingar

Rikfolk som kyrkjeutsmykking

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Foto: Martin Furseth.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Epitafium i Ørsta kyrkje, datert 28. juli 1703.

Foto: Martin Furseth.

2063
20200814
2063
20200814

Dersom Kjell Inge Røkke hadde hengt opp bilde av familien sin i kyrkja, ville det blitt spetakkel. Tidlegare ville det vore heilt naturleg. Fram til slutten av 1600-talet var det vanleg takst at store måleri dekorerte med store, utskorne trerammer pryda kyrkjerommet. Slike minnetavler skulle eigentleg setjast opp til minne om familien. Dette var ein effektiv måte å hevde posisjonen sin på. Dette vart særleg viktig dei gongene måleriet vart gitt kyrkja medan dei portretterte framleis var i live. Det var ikkje så sjeldan.

Ei slik minnetavle er framleis å sjå i Ørsta kyrkje. Her er den mektige jordeigaren og lensmannen Knud Nilsson Wig (d. 1703), kona Ragnelde Abelset (d. 1733) og borna deira. Måleriet vart sett opp då Wig døydde, og enka Ragnelde vart den første kvinnelege lensmannen i Noreg. Ho tok også over som kyrkjeverje og dreiv eigedommen og kjøpmannsskapet så godt at ho dobla den allereie anslege formuen sin dei siste tretti åra ho levde.

Minnetavla i Ørsta er ikkje signert. Slike tavler vart laga av målarar som reiste rundt for å utsmykke kyrkjer over heile landet.

Det er ikkje godt å seie om portretta liknar, eg har ikkje funne andre bilde av familien Wig. Sjølv om husbonden er mest detaljert skildra, er mora og døtrene best måla. Kvinnene er skildra med delikat hud og raude lepper, og dei har levande, individuelle trekk. Hendene held om blomar, eit symbol på at livet er kort.

Slike minnetavler viser høgtståande personar som var sterke i trua og fungere som rollemodellar for kyrkjelyden. Her spelte også ein talrik barneflokk ei viktig rolle, ei stadfesting på at ekteparet har gjort plikta si. Innan protestantisk lære var familielivet ein veg til frelse. Minnetavla i Ørsta skildrar også dei seks borna som døydde frå Wig og Abelset. Dette var etter tradisjonen, i vissa om at dei ville møtast att hos Gud.

Det var truleg ei trøyst for dei som sat på benkane, å sjå at også dei rike og gudfryktige miste mange av barna sine. På denne tida døydde framleis svært mange det første leveåret.

Eva Furseth

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dersom Kjell Inge Røkke hadde hengt opp bilde av familien sin i kyrkja, ville det blitt spetakkel. Tidlegare ville det vore heilt naturleg. Fram til slutten av 1600-talet var det vanleg takst at store måleri dekorerte med store, utskorne trerammer pryda kyrkjerommet. Slike minnetavler skulle eigentleg setjast opp til minne om familien. Dette var ein effektiv måte å hevde posisjonen sin på. Dette vart særleg viktig dei gongene måleriet vart gitt kyrkja medan dei portretterte framleis var i live. Det var ikkje så sjeldan.

Ei slik minnetavle er framleis å sjå i Ørsta kyrkje. Her er den mektige jordeigaren og lensmannen Knud Nilsson Wig (d. 1703), kona Ragnelde Abelset (d. 1733) og borna deira. Måleriet vart sett opp då Wig døydde, og enka Ragnelde vart den første kvinnelege lensmannen i Noreg. Ho tok også over som kyrkjeverje og dreiv eigedommen og kjøpmannsskapet så godt at ho dobla den allereie anslege formuen sin dei siste tretti åra ho levde.

Minnetavla i Ørsta er ikkje signert. Slike tavler vart laga av målarar som reiste rundt for å utsmykke kyrkjer over heile landet.

Det er ikkje godt å seie om portretta liknar, eg har ikkje funne andre bilde av familien Wig. Sjølv om husbonden er mest detaljert skildra, er mora og døtrene best måla. Kvinnene er skildra med delikat hud og raude lepper, og dei har levande, individuelle trekk. Hendene held om blomar, eit symbol på at livet er kort.

Slike minnetavler viser høgtståande personar som var sterke i trua og fungere som rollemodellar for kyrkjelyden. Her spelte også ein talrik barneflokk ei viktig rolle, ei stadfesting på at ekteparet har gjort plikta si. Innan protestantisk lære var familielivet ein veg til frelse. Minnetavla i Ørsta skildrar også dei seks borna som døydde frå Wig og Abelset. Dette var etter tradisjonen, i vissa om at dei ville møtast att hos Gud.

Det var truleg ei trøyst for dei som sat på benkane, å sjå at også dei rike og gudfryktige miste mange av barna sine. På denne tida døydde framleis svært mange det første leveåret.

Eva Furseth

Emneknaggar

Fleire artiklar

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Noreg har berre tilfluktsrom til under halvparten av befolkninga.

Foto: Eva Aalberg Undheim

Samfunn

Beredskapssatsing med seinskadar

Regjeringa vil gjeninnføre krav om tilfluktsrom i nye bygg etter at kapasiteten har vorte redusert år for år.

Eva Aalberg Undheim
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.

Foto: Christiane Jordheim Larsen

UtanriksSamfunn

Alle auge på Grønland

NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk. 

Christiane Jordheim Larsen

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis