Nybrygget kunne vore sterkare
For mykje av det meste, men også mykje å gle seg over.
Helle Ottesen (i midten) måtte steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev, skriv Jan H. Landro.
Foto: Martin Eilertsen
Hålogaland
Teater
Maja Bohne Johsen i samarbeid med Trond Lie:
Operetten om Mack
Idé: Inger Buresund og Yngvar Julin
Regi: Trond Lie
Musikk: Simon Revholt
Scenografi: Gjermund Andresen
Kostyme: Anette Werenskiold
Koreografi: Helge Holte Østbye
Om vi ser bort frå at dette slett ikkje er ein operette og at framsyninga er temmeleg langdryg, finst det mykje å gle seg over i denne nyskapinga. At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass. Bryggeriet er ikkje berre ei merkevare og hjørnesteinsverksemd, men på sitt vis også ein kulturberar for landsdelen.
For mykje
Veikskapen med Operetten om Mack er at ein har hopa altfor mange ingrediensar inn i brygget, ut frå eit ønske om å fortelje mykje meir enn ei slik framsyning kan bere. Resultatet blir eit noko tynt øl. Det vi får, innanfor eit tidsspenn på om lag ti år frå slutten av den første verdskrigen, er ei noko seig historie om store økonomiske vanskar og korleis eigarfamilien ber seg åt for å redde selskapet. Med på kjøpet får vi eit stykke nordnorsk næringshistorie, skiftande alkoholpolitikk, glimt frå det som skjer ute i den store verda, ei familiekrønike med kjærleik og ekteskapskrise, eit barn som døyr, indre konfliktar, ein nordnorsk – eller skal vi heller seie tysk? – ukueleg optimisme og eg veit ikkje kva.
Med hjelp av Gjermund Andresens svært funksjonelle scenografi flyttar handlinga seg heile tida frå scenerom til scenerom. Sjølv om også nokre enkeltscener er for lange og ei og anna med fordel kunne vore kutta ut, er mange av scenene både morosame og poengterte, som oftast med godt spel. Det gjeld anten vi ser inn i dei mackske gemakk eller vitjar arbeidarane på bryggja. Men framdrift i historia er det heller smått med.
Mykje har også eit litt utvendig preg, og kan minne om framsyninga Sykle i snøstorm, som i fjor blei laga til Universitetet i Nord-Norges 50-årsjubileum. Eg ville trudd at røynslene frå den oppsettinga hadde fått teateret til å styre unna den malen, men altså ikkje.
Gode prestasjonar
Heilt mot slutten av prøvetida måtte Helle Ottesen steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev. Elles er dottera Maria ein slags sentralfigur i stykket, frå ho gir opp ein løfterik karriere ved Berlin-operaen for å gifte seg med farens høgre hand, via eit tragisk barnetap til den siste, dramatiske kampen for å redde familieverksemda. Mari Lerberg Fossum speler godt, syng endå betre og gjer ein viktig innsats. Fleire av songnummera hennar gjer inntrykk, især der ho sit ved den tomme barnesenga.
God er også Elisabeth Moberg, som får demonstrert både det komiske talentet og songrøysta si. Hushjelpa Jensine Hansen har fått den takknemlege oppgåva å ta vare på den folkelege humoren, og Ingrid A. Evertsen lèt ikkje noko høve gå frå seg til å avlevere replikkar med smell eller allmenn visdom.
Trass i at tekstmengda er for stor, blir det plass til ein heil del song, dans og spel av god kvalitet. Musikken er konvensjonell, men fungerer godt. Eg ser ikkje bort frå at dette, med ein del tilpassingar, kan bli ein nordnorsk nasjonalmusikal.
Jan H. Landro
Jan H. Landro er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Hålogaland
Teater
Maja Bohne Johsen i samarbeid med Trond Lie:
Operetten om Mack
Idé: Inger Buresund og Yngvar Julin
Regi: Trond Lie
Musikk: Simon Revholt
Scenografi: Gjermund Andresen
Kostyme: Anette Werenskiold
Koreografi: Helge Holte Østbye
Om vi ser bort frå at dette slett ikkje er ein operette og at framsyninga er temmeleg langdryg, finst det mykje å gle seg over i denne nyskapinga. At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass. Bryggeriet er ikkje berre ei merkevare og hjørnesteinsverksemd, men på sitt vis også ein kulturberar for landsdelen.
For mykje
Veikskapen med Operetten om Mack er at ein har hopa altfor mange ingrediensar inn i brygget, ut frå eit ønske om å fortelje mykje meir enn ei slik framsyning kan bere. Resultatet blir eit noko tynt øl. Det vi får, innanfor eit tidsspenn på om lag ti år frå slutten av den første verdskrigen, er ei noko seig historie om store økonomiske vanskar og korleis eigarfamilien ber seg åt for å redde selskapet. Med på kjøpet får vi eit stykke nordnorsk næringshistorie, skiftande alkoholpolitikk, glimt frå det som skjer ute i den store verda, ei familiekrønike med kjærleik og ekteskapskrise, eit barn som døyr, indre konfliktar, ein nordnorsk – eller skal vi heller seie tysk? – ukueleg optimisme og eg veit ikkje kva.
Med hjelp av Gjermund Andresens svært funksjonelle scenografi flyttar handlinga seg heile tida frå scenerom til scenerom. Sjølv om også nokre enkeltscener er for lange og ei og anna med fordel kunne vore kutta ut, er mange av scenene både morosame og poengterte, som oftast med godt spel. Det gjeld anten vi ser inn i dei mackske gemakk eller vitjar arbeidarane på bryggja. Men framdrift i historia er det heller smått med.
Mykje har også eit litt utvendig preg, og kan minne om framsyninga Sykle i snøstorm, som i fjor blei laga til Universitetet i Nord-Norges 50-årsjubileum. Eg ville trudd at røynslene frå den oppsettinga hadde fått teateret til å styre unna den malen, men altså ikkje.
Gode prestasjonar
Heilt mot slutten av prøvetida måtte Helle Ottesen steppe inn for Kirsti Sparboe i rolla som Agnes Mack, mater familias. Det gjer ho med bravur og all den autoritet rolla krev. Elles er dottera Maria ein slags sentralfigur i stykket, frå ho gir opp ein løfterik karriere ved Berlin-operaen for å gifte seg med farens høgre hand, via eit tragisk barnetap til den siste, dramatiske kampen for å redde familieverksemda. Mari Lerberg Fossum speler godt, syng endå betre og gjer ein viktig innsats. Fleire av songnummera hennar gjer inntrykk, især der ho sit ved den tomme barnesenga.
God er også Elisabeth Moberg, som får demonstrert både det komiske talentet og songrøysta si. Hushjelpa Jensine Hansen har fått den takknemlege oppgåva å ta vare på den folkelege humoren, og Ingrid A. Evertsen lèt ikkje noko høve gå frå seg til å avlevere replikkar med smell eller allmenn visdom.
Trass i at tekstmengda er for stor, blir det plass til ein heil del song, dans og spel av god kvalitet. Musikken er konvensjonell, men fungerer godt. Eg ser ikkje bort frå at dette, med ein del tilpassingar, kan bli ein nordnorsk nasjonalmusikal.
Jan H. Landro
Jan H. Landro er journalist og fast skribent i Dag og Tid.
At Mack får sin eigen musikal, i heimbyen Tromsø, er heilt på sin plass.
Fleire artiklar
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Afghanarane som spelar i filmen til Raha Amirfazli og Alireza Ghasemi, har flykta frå Iran.
Foto frå filmen
Filmglede
Det er alltid kjekt å opne det nye året med mykje film.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.