Uviss farskap
CD
Georg Friedrich Händel:
Johannes-
Passion
La Capella Ducale; Musica
Fiata; dir.: Roland Wilson.
CPO 2019
Høyrer me omgrepet «Johannespasjon», altså ei dramatisk skildrande tonesetjing av Jesu lidingshistorie slik ho kjem til uttrykk i Johannesevangeliet, tenkjer me straks på J.S. Bach. Men andre tyske barokkomponistar sette òg tone til evangelieteksten. Mellom desse var den unge Georg Friedrich Händel (1685–1759) – i alle høve om me skal me tru tittelen på denne CD-en med ensembla La Capella Ducale og Musica Fiata frå Köln. For opphavet til pasjonen er uklårt; det finst korkje notar av han som er ført i pennen av Händel, prov på at Händel framførte stykket, eller teikn på at det kan ha vore eit tingingsverk.
Kva kriterium kan då liggja til grunn for å kopla det til Händel? Fyrst og fremst stilistiske, altså at me høyrer den typisk «händelske tonen» i musikken. Gjer me det? Vel, eg har i alle høve vanskeleg for det. Den ekstremt korte instrumentalinnleiinga har noko av den harmoniske letten og fleksibiliteten me kjenner frå ouverturane hans, men den særeigne elegante melodikken manglar heilt. Dette gjeld òg for ariane og korsatsane, som mest alle er så stutte (somme av dei berre 20 sekund) at dei musikalske temaa ikkje får tid til å utvikla og endra seg.
Men barokkmusikk treng ikkje vera av Händel for å vera fin. Eg tenkjer her på til dømes sopranduetten «Schauet, mein Jesu» («Sjå, min Jesus»), der songstemmene på intimt vis slynger seg kring kvarandre, og korssatsen som er komponert som ein dramatisk fuge, «Lasset uns den nicht zerteilen» («Lat oss ikkje dela han») – dette er staden i forteljinga der soldatane avgjer å kasta lodd om kjortelen til den krossfeste Jesus i staden for å riva han sund og fordela tekstilet mellom seg. Som dirigenten Roland Wilson skriv i omslagsteksten til CD-en: «Uansett om pasjonen er av Händel eller ikkje, fortener han å bli framført oftare, for musikken talar for seg.» Det kan ein vera samd i, særleg når framføringa er så god som her.
Sjur Haga Bringeland
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
CD
Georg Friedrich Händel:
Johannes-
Passion
La Capella Ducale; Musica
Fiata; dir.: Roland Wilson.
CPO 2019
Høyrer me omgrepet «Johannespasjon», altså ei dramatisk skildrande tonesetjing av Jesu lidingshistorie slik ho kjem til uttrykk i Johannesevangeliet, tenkjer me straks på J.S. Bach. Men andre tyske barokkomponistar sette òg tone til evangelieteksten. Mellom desse var den unge Georg Friedrich Händel (1685–1759) – i alle høve om me skal me tru tittelen på denne CD-en med ensembla La Capella Ducale og Musica Fiata frå Köln. For opphavet til pasjonen er uklårt; det finst korkje notar av han som er ført i pennen av Händel, prov på at Händel framførte stykket, eller teikn på at det kan ha vore eit tingingsverk.
Kva kriterium kan då liggja til grunn for å kopla det til Händel? Fyrst og fremst stilistiske, altså at me høyrer den typisk «händelske tonen» i musikken. Gjer me det? Vel, eg har i alle høve vanskeleg for det. Den ekstremt korte instrumentalinnleiinga har noko av den harmoniske letten og fleksibiliteten me kjenner frå ouverturane hans, men den særeigne elegante melodikken manglar heilt. Dette gjeld òg for ariane og korsatsane, som mest alle er så stutte (somme av dei berre 20 sekund) at dei musikalske temaa ikkje får tid til å utvikla og endra seg.
Men barokkmusikk treng ikkje vera av Händel for å vera fin. Eg tenkjer her på til dømes sopranduetten «Schauet, mein Jesu» («Sjå, min Jesus»), der songstemmene på intimt vis slynger seg kring kvarandre, og korssatsen som er komponert som ein dramatisk fuge, «Lasset uns den nicht zerteilen» («Lat oss ikkje dela han») – dette er staden i forteljinga der soldatane avgjer å kasta lodd om kjortelen til den krossfeste Jesus i staden for å riva han sund og fordela tekstilet mellom seg. Som dirigenten Roland Wilson skriv i omslagsteksten til CD-en: «Uansett om pasjonen er av Händel eller ikkje, fortener han å bli framført oftare, for musikken talar for seg.» Det kan ein vera samd i, særleg når framføringa er så god som her.
Sjur Haga Bringeland
Fleire artiklar
Trump meiner alvor med Grønland
2024 var etter alt å døme det varmaste året som er målt på jorda. På Balkan var sommaren rekordvarm. Biletet viser ein mann som tek opp gjørme frå ein uttørka innsjø ved Melenci i Serbia 4. september.
Foto: Darko Vojinovic / AP / NTB
Temperaturrekorden frå 2023 vart ikkje ståande lenge. Klimaforskar Bjørn Samset kallar seg likevel optimist.
Riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen ser etter kritikkverdige forhold i norsk statsforvalting. Det aller meste meiner han fungerer godt.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Tilstandsrapport frå riksrefsaren
Gong på gong avdekkjer Riksrevisjonen feil og manglar i statsstyringa. Ifølgje riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen er det særleg eitt forhold som går att.
Jimmy Carter døydde 29. desember i fjor, 100 år gammal.
Foto: David Goldman / Ap / NTB
Ein inspirerande arv
Jimmy Carter fekk eit etterliv som menneskerettsaktivist og siviliserande moralpolitikar som ingen annan president i USA.
Regissør Robert Eggers har nytolka legenda om Dracula.
Foto: United International Pictures
Goth nyttår, folkens!
Kor skummelt kan det eigentleg bli når ein ikkje lenger trur på det overnaturlege?