JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Klok_Innsida

Nattpotte

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
4804
20240705
4804
20240705

Denne gongen skal me sjå på ei litt artig vending dei nyttar i Danmark, men som me ikkje har på norsk. Det sentrale elementet i seiinga er kan hende ikkje noko du ser i alle interiørmagasin no om dagen, men habile kryssordløysarar kjenner til at når stikkordet er møbel, kan løysinga vere nattpotte. Sidan alle veit at det er snakk om ei potte til å late vatnet i om natta, vil eg ikkje bruke tid på å nemne dét.

Det danske uttrykket er: «have drukket af natpotten», og tydinga er å gå frå forstanden, vere galen. Eit døme på korleis seiemåten vert brukt i Danmark, kunne vere: «Har Putin drukket af natpotten?» Me trur svaret er ja.

Laurits Killingbergtrø har definitivt ikkje drukke av nattpotta. Han skriv: «Takk til Medikus for ny bokgåte, og takk til dykk som sende alle dei interessante og artige kommentarane til oppgåva sist. Såleis frå Skeisebibliotekaren i Lademoen skøyteforening. (Eg har snoka deg fram, eg, sjø – greitt?) For å løyse oppgåva i dag kan vi gå ut frå nobellause årstal, og dei kan vi på rams no. Men både Wikipedia, Store norske og Oria var til så lita hjelp denne gongen. Dermed vart det eit heilt bask før eg kunne lande på den islandske forfattaren Frída Áslaug Sigurdardóttir og boka hennar med tittelen I nattens løp i den norske omsetjinga av Jon Gunnar Jørgensen. Det var fengslande å lese om forteljaren Nina og forfedrane hennar i det nordvestre Island. Men som vanleg måtte eg med det eine auget halde utkik etter tilleggsspørsmålet frå Medikus. Mora til Nina heiter Tordis, og mannen hennar heiter Olav, slik det går fram på side 146 og i slektslista bak i boka.»

Skeisebibliotekaren i LASK skriv: «Jeg kom frem til (hoved)svaret ganske kjapt ved hjelp av en velprøvd metode denne gang. Etter å ha sjekket ut Nye bøker 1990 på norsk, svensk, engelsk og tysk Wikipedia, uten at noen titler sa meg ’aha, der er det noe om natt og/eller nattetimer’, vel, et par, men ingen fødselsår matchet med årene 40–43, enn si 35, så forkastet jeg den metoden og gikk over til den ovenstående antydede, nemlig avgrenset biblioteksøk i en herværende stor katalog: år = 1990, medium = bok, passer for voksne, språk = bokmål, sjanger = roman: 120 treff. Ved å skrolle nedover denne listen stanset mine øyne først ved treff nr. 42, hvor ellers? 42 er jo svaret på alt! Forfatterinnen, hvis navn jeg aldri før har hørt, så ærlig må jeg være, var Frída Á. Sigurdardóttir, og hennes bok, hvis tittel altså satte meg på sporet av den muligens tapte sovetid: I nattens løp. Et klikk inn i selve katalogposten avslørte at Frída til alt overmål var født på fandens gebursdag i 1940. Da var det bare å avlegge Nasjonalbiblioteket et besøk, be om å få se i boken og slå opp på side 178 og bli fylt av den alltid like deilige følelsen av å vite at nå er jeg snart ved målet, nå er det snart helg. Men først måtte jo tilleggsspørsmålet også løses – navnet på far. Rikhard? Haldor? Nei, Olav!»

Per Skjæveland skriv: «Boken vant Nordisk råds litteraturpris, men var et helt nytt forfatterskap for min del. Det ble en sen kveld, men prisen var velfortjent og jeg fikk en fin leseopplevelse.»

Desse klokingane heldt styr på slekta og kom fram til rett svar på oppgåve 1632: Eli Winjum, Paul Henrik Hage, Ragnhild Eggen, Skeisebibliotekaren i LASK, Ingebjørg Sogge, Tiril Bonnevie, Eli Hegna, Laurits Killingbergtrø, Inger Anne Hammervoll, Jorunn Øxnevad Lie, Fritjof Lampe, Signar Myrvang, Gunder Runde, Folke Kjelleberg, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Per Skjæveland, Nils Farstad, Brita Lundeland, Audun Gjengedal, Mari og Marianne, Vigdis Hegna Myrvang, Bjørn Myrvang, Inger Margrethe Berge, Sigrun Gjengedal Ruud, Irene og Tore på Tranby, Gunnar Bæra, Eirik Holten, Sissel Gunnarshaug, Marit Skytterholm, Robert Øfsti, Per Trygve Karstensen, Ole G. Evensen, Tore Skjæveland, Gunnar Eide og Torleik Stegane. I dag heiter bokvinnaren Eli Winjum. Gratulerer!

Klok på bok 1634

Jeg gikk ut på gaten. Det var kaldt og mørkt. Jeg så opp. Mine foreldre stod innrammet av vinduet i dagligstuen. Jeg praiet en drosje og kløv inn. Den kjørte langsomt bort fra fortauskanten. Jeg snudde meg i setet og så ut gjennom bakruten i drosjen. Mine foreldre stod fremdeles og så etter meg gjennom vinduet i dagligstuen vår.

Sitatet er frå avslutninga på ein roman som på originalspråket kom ut i 1972. Boklækjarutgåva er frå 1990, men det finst eldre utgåver av boka på norsk. I dag skal me fram til ein forfattar som var fødd i eit år då nobelprisen i litteratur gjekk til ein tysk forfattar. Når du har leita opp løysingsverket, er du ikkje i tvil om namnet på hovudpersonen, men før eg godkjenner svaret, vil eg vete førenamnet på mora til denne personen. Send namn på mor til hovudperson, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 13. juli.

Medikus Libri

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Denne gongen skal me sjå på ei litt artig vending dei nyttar i Danmark, men som me ikkje har på norsk. Det sentrale elementet i seiinga er kan hende ikkje noko du ser i alle interiørmagasin no om dagen, men habile kryssordløysarar kjenner til at når stikkordet er møbel, kan løysinga vere nattpotte. Sidan alle veit at det er snakk om ei potte til å late vatnet i om natta, vil eg ikkje bruke tid på å nemne dét.

Det danske uttrykket er: «have drukket af natpotten», og tydinga er å gå frå forstanden, vere galen. Eit døme på korleis seiemåten vert brukt i Danmark, kunne vere: «Har Putin drukket af natpotten?» Me trur svaret er ja.

Laurits Killingbergtrø har definitivt ikkje drukke av nattpotta. Han skriv: «Takk til Medikus for ny bokgåte, og takk til dykk som sende alle dei interessante og artige kommentarane til oppgåva sist. Såleis frå Skeisebibliotekaren i Lademoen skøyteforening. (Eg har snoka deg fram, eg, sjø – greitt?) For å løyse oppgåva i dag kan vi gå ut frå nobellause årstal, og dei kan vi på rams no. Men både Wikipedia, Store norske og Oria var til så lita hjelp denne gongen. Dermed vart det eit heilt bask før eg kunne lande på den islandske forfattaren Frída Áslaug Sigurdardóttir og boka hennar med tittelen I nattens løp i den norske omsetjinga av Jon Gunnar Jørgensen. Det var fengslande å lese om forteljaren Nina og forfedrane hennar i det nordvestre Island. Men som vanleg måtte eg med det eine auget halde utkik etter tilleggsspørsmålet frå Medikus. Mora til Nina heiter Tordis, og mannen hennar heiter Olav, slik det går fram på side 146 og i slektslista bak i boka.»

Skeisebibliotekaren i LASK skriv: «Jeg kom frem til (hoved)svaret ganske kjapt ved hjelp av en velprøvd metode denne gang. Etter å ha sjekket ut Nye bøker 1990 på norsk, svensk, engelsk og tysk Wikipedia, uten at noen titler sa meg ’aha, der er det noe om natt og/eller nattetimer’, vel, et par, men ingen fødselsår matchet med årene 40–43, enn si 35, så forkastet jeg den metoden og gikk over til den ovenstående antydede, nemlig avgrenset biblioteksøk i en herværende stor katalog: år = 1990, medium = bok, passer for voksne, språk = bokmål, sjanger = roman: 120 treff. Ved å skrolle nedover denne listen stanset mine øyne først ved treff nr. 42, hvor ellers? 42 er jo svaret på alt! Forfatterinnen, hvis navn jeg aldri før har hørt, så ærlig må jeg være, var Frída Á. Sigurdardóttir, og hennes bok, hvis tittel altså satte meg på sporet av den muligens tapte sovetid: I nattens løp. Et klikk inn i selve katalogposten avslørte at Frída til alt overmål var født på fandens gebursdag i 1940. Da var det bare å avlegge Nasjonalbiblioteket et besøk, be om å få se i boken og slå opp på side 178 og bli fylt av den alltid like deilige følelsen av å vite at nå er jeg snart ved målet, nå er det snart helg. Men først måtte jo tilleggsspørsmålet også løses – navnet på far. Rikhard? Haldor? Nei, Olav!»

Per Skjæveland skriv: «Boken vant Nordisk råds litteraturpris, men var et helt nytt forfatterskap for min del. Det ble en sen kveld, men prisen var velfortjent og jeg fikk en fin leseopplevelse.»

Desse klokingane heldt styr på slekta og kom fram til rett svar på oppgåve 1632: Eli Winjum, Paul Henrik Hage, Ragnhild Eggen, Skeisebibliotekaren i LASK, Ingebjørg Sogge, Tiril Bonnevie, Eli Hegna, Laurits Killingbergtrø, Inger Anne Hammervoll, Jorunn Øxnevad Lie, Fritjof Lampe, Signar Myrvang, Gunder Runde, Folke Kjelleberg, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Per Skjæveland, Nils Farstad, Brita Lundeland, Audun Gjengedal, Mari og Marianne, Vigdis Hegna Myrvang, Bjørn Myrvang, Inger Margrethe Berge, Sigrun Gjengedal Ruud, Irene og Tore på Tranby, Gunnar Bæra, Eirik Holten, Sissel Gunnarshaug, Marit Skytterholm, Robert Øfsti, Per Trygve Karstensen, Ole G. Evensen, Tore Skjæveland, Gunnar Eide og Torleik Stegane. I dag heiter bokvinnaren Eli Winjum. Gratulerer!

Klok på bok 1634

Jeg gikk ut på gaten. Det var kaldt og mørkt. Jeg så opp. Mine foreldre stod innrammet av vinduet i dagligstuen. Jeg praiet en drosje og kløv inn. Den kjørte langsomt bort fra fortauskanten. Jeg snudde meg i setet og så ut gjennom bakruten i drosjen. Mine foreldre stod fremdeles og så etter meg gjennom vinduet i dagligstuen vår.

Sitatet er frå avslutninga på ein roman som på originalspråket kom ut i 1972. Boklækjarutgåva er frå 1990, men det finst eldre utgåver av boka på norsk. I dag skal me fram til ein forfattar som var fødd i eit år då nobelprisen i litteratur gjekk til ein tysk forfattar. Når du har leita opp løysingsverket, er du ikkje i tvil om namnet på hovudpersonen, men før eg godkjenner svaret, vil eg vete førenamnet på mora til denne personen. Send namn på mor til hovudperson, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 13. juli.

Medikus Libri

Emneknaggar

Fleire artiklar

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Teikning: May Linn Clement

KommentarSamfunn
Halvor Tjønn

Tid for realitetsorientering

Valet av Donald Trump til president er ikkje noka tilfeldig ulukke, men ei fylgje av dårleg politisk handverk gjennom lang tid.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt
Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Stemninga på valmøtet i Salem var ikkje sint, men fandenivaldsk og sjølvsikker.

Foto: Ida Lødemel Tvedt

Samfunn

Hjarte for huset

NEW YORK: Valnatta i New York kjendest som eit antiklimaks etter ei veke på reise i det som alt høyrdest ut som Trumps Amerika.

Ida Lødemel Tvedt

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis