Denne gongen skal me sjå på ei litt artig vending dei nyttar i Danmark, men som me ikkje har på norsk. Det sentrale elementet i seiinga er kan hende ikkje noko du ser i alle interiørmagasin no om dagen, men habile kryssordløysarar kjenner til at når stikkordet er møbel, kan løysinga vere nattpotte. Sidan alle veit at det er snakk om ei potte til å late vatnet i om natta, vil eg ikkje bruke tid på å nemne dét.

Det danske uttrykket er: «have drukket af natpotten», og tydinga er å gå frå forstanden, vere galen. Eit døme på korleis seiemåten vert brukt i Danmark, kunne vere: «Har Putin drukket af natpotten?» Me trur svaret er ja.

Laurits Killingbergtrø har definitivt ikkje drukke av nattpotta. Han skriv: «Takk til Medikus for ny bokgåte, og takk til dykk som sende alle dei interessante og artige kommentarane til oppgåva sist. Såleis frå Skeisebibliotekaren i Lademoen skøyteforening. (Eg har snoka deg fram, eg, sjø – greitt?) For å løyse oppgåva i dag kan vi gå ut frå nobellause årstal, og dei kan vi på rams no. Men både Wikipedia, Store norske og Oria var til så lita hjelp denne gongen. Dermed vart det eit heilt bask før eg kunne lande på den islandske forfattaren Frída Áslaug Sigurdardóttir og boka hennar med tittelen I nattens løp i den norske omsetjinga av Jon Gunnar Jørgensen. Det var fengslande å lese om forteljaren Nina og forfedrane hennar i det nordvestre Island. Men som vanleg måtte eg med det eine auget halde utkik etter tilleggsspørsmålet frå Medikus. Mora til Nina heiter Tordis, og mannen hennar heiter Olav, slik det går fram på side 146 og i slektslista bak i boka.»

Skeisebibliotekaren i LASK skriv: «Jeg kom frem til (hoved)svaret ganske kjapt ved hjelp av en velprøvd metode denne gang. Etter å ha sjekket ut Nye bøker 1990 på norsk, svensk, engelsk og tysk Wikipedia, uten at noen titler sa meg ’aha, der er det noe om natt og/eller nattetimer’, vel, et par, men ingen fødselsår matchet med årene 40–43, enn si 35, så forkastet jeg den metoden og gikk over til den ovenstående antydede, nemlig avgrenset biblioteksøk i en herværende stor katalog: år = 1990, medium = bok, passer for voksne, språk = bokmål, sjanger = roman: 120 treff. Ved å skrolle nedover denne listen stanset mine øyne først ved treff nr. 42, hvor ellers? 42 er jo svaret på alt! Forfatterinnen, hvis navn jeg aldri før har hørt, så ærlig må jeg være, var Frída Á. Sigurdardóttir, og hennes bok, hvis tittel altså satte meg på sporet av den muligens tapte sovetid: I nattens løp. Et klikk inn i selve katalogposten avslørte at Frída til alt overmål var født på fandens gebursdag i 1940. Da var det bare å avlegge Nasjonalbiblioteket et besøk, be om å få se i boken og slå opp på side 178 og bli fylt av den alltid like deilige følelsen av å vite at nå er jeg snart ved målet, nå er det snart helg. Men først måtte jo tilleggsspørsmålet også løses – navnet på far. Rikhard? Haldor? Nei, Olav!»

Per Skjæveland skriv: «Boken vant Nordisk råds litteraturpris, men var et helt nytt forfatterskap for min del. Det ble en sen kveld, men prisen var velfortjent og jeg fikk en fin leseopplevelse.»

Desse klokingane heldt styr på slekta og kom fram til rett svar på oppgåve 1632: Eli Winjum, Paul Henrik Hage, Ragnhild Eggen, Skeisebibliotekaren i LASK, Ingebjørg Sogge, Tiril Bonnevie, Eli Hegna, Laurits Killingbergtrø, Inger Anne Hammervoll, Jorunn Øxnevad Lie, Fritjof Lampe, Signar Myrvang, Gunder Runde, Folke Kjelleberg, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Per Skjæveland, Nils Farstad, Brita Lundeland, Audun Gjengedal, Mari og Marianne, Vigdis Hegna Myrvang, Bjørn Myrvang, Inger Margrethe Berge, Sigrun Gjengedal Ruud, Irene og Tore på Tranby, Gunnar Bæra, Eirik Holten, Sissel Gunnarshaug, Marit Skytterholm, Robert Øfsti, Per Trygve Karstensen, Ole G. Evensen, Tore Skjæveland, Gunnar Eide og Torleik Stegane. I dag heiter bokvinnaren Eli Winjum. Gratulerer!

Klok på bok 1634

Jeg gikk ut på gaten. Det var kaldt og mørkt. Jeg så opp. Mine foreldre stod innrammet av vinduet i dagligstuen. Jeg praiet en drosje og kløv inn. Den kjørte langsomt bort fra fortauskanten. Jeg snudde meg i setet og så ut gjennom bakruten i drosjen. Mine foreldre stod fremdeles og så etter meg gjennom vinduet i dagligstuen vår.

Sitatet er frå avslutninga på ein roman som på originalspråket kom ut i 1972. Boklækjarutgåva er frå 1990, men det finst eldre utgåver av boka på norsk. I dag skal me fram til ein forfattar som var fødd i eit år då nobelprisen i litteratur gjekk til ein tysk forfattar. Når du har leita opp løysingsverket, er du ikkje i tvil om namnet på hovudpersonen, men før eg godkjenner svaret, vil eg vete førenamnet på mora til denne personen. Send namn på mor til hovudperson, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 13. juli.

Medikus Libri