Sommartider
Sommartider, hej hej, sommartider! Ja, slik seier dei det i Sverige. Det er ein sjarmerande entusiasme for sommaren hos vårt svenske broderfolk, men utan å forkleine teksten til Per Gessle, kjem han ifylgje Klok-redaksjonen inn som nummer to i konkurranse med Aslaug Låstad Lygre og Vi skal ikkje sova bort sumarnatta.
Det er noko vakkert lågmælt over orda til Lygre: «Då skal vi vandra i saman ute under dei lauvtunge tre.» Medan Gessle og bandet Gyllene Tider kaukar: «Läppar mot läppar, två hjärtan i brand». Her treng me ikkje VAR, det er krystallklår heimesiger.
No tek me straks velfortent ferie her i bokstova, me er attende fyrst 2. august. To tips på tampen: 1. Poesifestivalen i Ulvik går føre seg 13.–15. september, og sjølv om boklækjaren ikkje er på programmet i år, vil eg varmt tilrå lesarane å planleggje ein tur til fruktbygda på seinsommaren. 2. Ei fin lita bok du kan lese i sommar, er Polakken av John Maxwell Coetzee. Han er 84 år og i toppform. Det er diverre ikkje alle på hans alder som kan seie det same.
Med ynske om ljose sommarnetter for lesarane vil me under lauvtunge tre vandre vidare til løysinga me skulle fram til i dag. Eiliv Olsen skriv: «Denne gongen hadde medikusen gjort det rimeleg lett for oss. Sitatet måtte vera frå (ny)norsk litteratur og skrivestilen frå nærare 1900. Etter litt leiting kom namnet Kristofer Uppdal (1878–1961) fram. Han er kanskje mest kjend for den store romansyklusen frå rallarmiljøet: Dansen gjennom skuggeheimen, men dette var eit dikt, og det viste seg at Uppdal også hadde gitt ut mange diktsamlingar. Diktet i oppgåva heiter «Forlis», og er frå diktsamlinga Altarelden frå 1920, i bolken «Haaløygske sonetter». Stilen er svært ekspresjonistisk. Vigdis Ystad skriv at Uppdal som diktar stod i ’slagfeltet mellom sola og det totale mørket’, noko oppgåvesitatet kan vera eit døme på. Jan Erik Vold meiner at Uppdal sine dikt er ’en av de best bevarte hemmeligheter i moderne skandinavisk lyrikk’. Etter å ha lese denne diktsamlinga er eg einig. Sonetten med tittel etter ein nobelprisvinnar er «Knut Hamsun». I 1961 fekk Ivo Andrić, frå det som då heitte Jugoslavia, nobelprisen i litteratur for boka Broen over Drina (ei særs god bok).»
Kari Vevatne skriv: «Jeg har ikke lest mye av Kristofer Uppdal – og måtte til biblioteket, som fant fram diktsamlingen fra magasinet i kjelleren – men nå har jeg boken hjemme – og skal forsøke å bruke litt tid på å bli kjent med Kristofer Uppdals lyrikk. Igjen må jeg takke for nye horisonter som Medikus gir – jeg er imponert over bokkunnskapen!»
Desse klokingane gjekk gjennom eld og vatn og fann rett svar på oppgåve 1633: John Olav Johnsen, Eli Winjum, Fritjof Lampe, John Dag Hutchison, Ingebjørg Sogge, Skeisebibliotekaren i LASK, Jan Alfred Sørensen, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Else Gjesdahl Sørensen, Paul Henrik Hage, Bjørn Myrvang, Erik Aamlid, Vigdis Hegna Myrvang, Per Skjæveland, Laurits Killingbergtrø, Inger Anne Hammervoll, Ragnhild Eggen, Nils Farstad, Eli Hegna, Gunder Runde, Gunnar Bæra, Inger Merete, Kirsti og Grete, Robert Øfsti, Eirik Holten, Ole G. Evensen, Ole Tom Røed, Ingerid Skarstein, Joar Stegane, Liv Sundheim, Kjell Håve, Kjetil Kvalvik, Irene og Tore på Tranby, Mari og Marianne, Marit Knappskog, Jorunn Kleppe, Sissel Gunnarshaug, Magnhild Reisæter, Siren Steen, Audun Gjengedal, Thana Rongen, Folke Kjelleberg, Kari Vevatne, Kjell Helge Moe, Eiliv Olsen, Solrun Haukedalen, Inge Strand, Marta Kløve Juuhl, Arve Kjøstvedt, Olav B. Larsen, Tiril Bonnevie, Sigrun Gjengedal Ruud, Bjarne Strøm, Øyvind Fenne, Marit Skytterholm, Per Trygve Karstensen, Inger Margrethe Berge, Gunnar Eide, Anne Berit Skaarer, Ole Husby, Nina Korbu, Reidar Birkeland og Torleik Stegane. Siste bokvinnar før ferien heiter Solrun Haukedalen. Gratulerer!
Klok på bok 1635
Nesleblada kvite høge
Over steinen kvite høge
Døde strie vakre kantar
Innved låven raude vegg
Innved raude låven kantar
Tynne mørke kvite høge
Strie grove vakre døde
Sitatet er siste diktet i ei omsett diktsamling frå 2017. På originalspråket kom samlinga ut i 1994. Me skal fram til ein forfattar som er fødd i eit år då nobelprisen i litteratur gjekk til ein nordisk forfattar. I boka nemner forfattaren fleire drøvtyggarar, og du lyt ha med minst to av desse før eg godkjenner svaret.
Send inn nemninga på minst to drøvtyggarar i boka, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 27. juli.
Medikus Libri
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Sommartider, hej hej, sommartider! Ja, slik seier dei det i Sverige. Det er ein sjarmerande entusiasme for sommaren hos vårt svenske broderfolk, men utan å forkleine teksten til Per Gessle, kjem han ifylgje Klok-redaksjonen inn som nummer to i konkurranse med Aslaug Låstad Lygre og Vi skal ikkje sova bort sumarnatta.
Det er noko vakkert lågmælt over orda til Lygre: «Då skal vi vandra i saman ute under dei lauvtunge tre.» Medan Gessle og bandet Gyllene Tider kaukar: «Läppar mot läppar, två hjärtan i brand». Her treng me ikkje VAR, det er krystallklår heimesiger.
No tek me straks velfortent ferie her i bokstova, me er attende fyrst 2. august. To tips på tampen: 1. Poesifestivalen i Ulvik går føre seg 13.–15. september, og sjølv om boklækjaren ikkje er på programmet i år, vil eg varmt tilrå lesarane å planleggje ein tur til fruktbygda på seinsommaren. 2. Ei fin lita bok du kan lese i sommar, er Polakken av John Maxwell Coetzee. Han er 84 år og i toppform. Det er diverre ikkje alle på hans alder som kan seie det same.
Med ynske om ljose sommarnetter for lesarane vil me under lauvtunge tre vandre vidare til løysinga me skulle fram til i dag. Eiliv Olsen skriv: «Denne gongen hadde medikusen gjort det rimeleg lett for oss. Sitatet måtte vera frå (ny)norsk litteratur og skrivestilen frå nærare 1900. Etter litt leiting kom namnet Kristofer Uppdal (1878–1961) fram. Han er kanskje mest kjend for den store romansyklusen frå rallarmiljøet: Dansen gjennom skuggeheimen, men dette var eit dikt, og det viste seg at Uppdal også hadde gitt ut mange diktsamlingar. Diktet i oppgåva heiter «Forlis», og er frå diktsamlinga Altarelden frå 1920, i bolken «Haaløygske sonetter». Stilen er svært ekspresjonistisk. Vigdis Ystad skriv at Uppdal som diktar stod i ’slagfeltet mellom sola og det totale mørket’, noko oppgåvesitatet kan vera eit døme på. Jan Erik Vold meiner at Uppdal sine dikt er ’en av de best bevarte hemmeligheter i moderne skandinavisk lyrikk’. Etter å ha lese denne diktsamlinga er eg einig. Sonetten med tittel etter ein nobelprisvinnar er «Knut Hamsun». I 1961 fekk Ivo Andrić, frå det som då heitte Jugoslavia, nobelprisen i litteratur for boka Broen over Drina (ei særs god bok).»
Kari Vevatne skriv: «Jeg har ikke lest mye av Kristofer Uppdal – og måtte til biblioteket, som fant fram diktsamlingen fra magasinet i kjelleren – men nå har jeg boken hjemme – og skal forsøke å bruke litt tid på å bli kjent med Kristofer Uppdals lyrikk. Igjen må jeg takke for nye horisonter som Medikus gir – jeg er imponert over bokkunnskapen!»
Desse klokingane gjekk gjennom eld og vatn og fann rett svar på oppgåve 1633: John Olav Johnsen, Eli Winjum, Fritjof Lampe, John Dag Hutchison, Ingebjørg Sogge, Skeisebibliotekaren i LASK, Jan Alfred Sørensen, Gunnlaug og Tor Inge på Gullhaugen, Else Gjesdahl Sørensen, Paul Henrik Hage, Bjørn Myrvang, Erik Aamlid, Vigdis Hegna Myrvang, Per Skjæveland, Laurits Killingbergtrø, Inger Anne Hammervoll, Ragnhild Eggen, Nils Farstad, Eli Hegna, Gunder Runde, Gunnar Bæra, Inger Merete, Kirsti og Grete, Robert Øfsti, Eirik Holten, Ole G. Evensen, Ole Tom Røed, Ingerid Skarstein, Joar Stegane, Liv Sundheim, Kjell Håve, Kjetil Kvalvik, Irene og Tore på Tranby, Mari og Marianne, Marit Knappskog, Jorunn Kleppe, Sissel Gunnarshaug, Magnhild Reisæter, Siren Steen, Audun Gjengedal, Thana Rongen, Folke Kjelleberg, Kari Vevatne, Kjell Helge Moe, Eiliv Olsen, Solrun Haukedalen, Inge Strand, Marta Kløve Juuhl, Arve Kjøstvedt, Olav B. Larsen, Tiril Bonnevie, Sigrun Gjengedal Ruud, Bjarne Strøm, Øyvind Fenne, Marit Skytterholm, Per Trygve Karstensen, Inger Margrethe Berge, Gunnar Eide, Anne Berit Skaarer, Ole Husby, Nina Korbu, Reidar Birkeland og Torleik Stegane. Siste bokvinnar før ferien heiter Solrun Haukedalen. Gratulerer!
Klok på bok 1635
Nesleblada kvite høge
Over steinen kvite høge
Døde strie vakre kantar
Innved låven raude vegg
Innved raude låven kantar
Tynne mørke kvite høge
Strie grove vakre døde
Sitatet er siste diktet i ei omsett diktsamling frå 2017. På originalspråket kom samlinga ut i 1994. Me skal fram til ein forfattar som er fødd i eit år då nobelprisen i litteratur gjekk til ein nordisk forfattar. I boka nemner forfattaren fleire drøvtyggarar, og du lyt ha med minst to av desse før eg godkjenner svaret.
Send inn nemninga på minst to drøvtyggarar i boka, namn på forfattar og tittel på verk til klok@dagogtid.no. Svarfristen er til og med 27. juli.
Medikus Libri
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
«Me har ikkje grunnlag for å seia at bokmålsbrukarar har kvassare penn enn andre, men nokre av dei evnar å kløyva kvass i to.»
Gjennom Hitlers progagandaminister Joseph Goebbels får vi eit innblikk i sanninga bak Nazi-Tysklands propagandamaskin.
Foto: Another World Entertainment
Propaganda på agendaen
Fører og forfører er ein drivande historietime om tidenes skumlaste skrønemakar.
Ein mann med tomlar opp i ruinane i ein forstad sør i Beirut etter at fredsavtalen mellom Hizbollah og Israel vart gjeldande 27. november.
Foto: Mohammed Yassin / Reuters / NTB
Fredsavtale med biverknader
Avtalen mellom Israel og Libanon kan få vidtrekkjande konsekvensar.
President Donald Trump og budsjettdirektøren hans, Russel Vought, held pressekonferanse i Det kvite huset i Washington i 2019. No får Vought på ny denne jobben. I mellomtida har han vore sentral i Project 2025.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Project 2025 – ein plan for omforming av USA
Les eit utval av politikkframlegga her.
Thomas Hylland Eriksen fotografert i samband med utgjevinga av boka Appenes planet i 2021.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
«Eit førebilete på den offentlege intellektuelle som ujålete og usnobba ytra seg i ålmenta.»
Thomas Hylland Eriksen (1962–2024)