Diktet: Liv Lundberg
Foto: Lina Livsdatter
Furu
Furunåler stikker vintermørket
i djupsnø, ulvehyl og knitrende kamin
Rødhette og nisselue
Barndommens grønnsåpelukt
gjesper forventninger om kjøttkaker
over marsipan og appelsin
Lysene samlet seg i midt i mørket
(…)
Furutreets årringer under håndflatene
Et kvart århundre har passert under stjernene
I mitt moderne møblerte rom
er stablet bøker og bilder og ting
De grønne plantenes salatsprø skjønnhet
Lyset står inn frå sommeren
Men mørket i halsen midt i lyset
Liv Lundberg
Furu
Furunåler stikker vintermørket
i djupsnø, ulvehyl og knitrende kamin
Rødhette og nisselue
Barndommens grønnsåpelukt
gjesper forventninger om kjøttkaker
over marsipan og appelsin
Lysene samlet seg i midt i mørket
(…)
Furutreets årringer under håndflatene
Et kvart århundre har passert under stjernene
I mitt moderne møblerte rom
er stablet bøker og bilder og ting
De grønne plantenes salatsprø skjønnhet
Lyset står inn frå sommeren
Men mørket i halsen midt i lyset
Liv Lundberg
Liv Lundberg døydde 11. januar i år. Ho er kjend både som lyrikar med mange utgjevne samlingar sidan debuten i 1979, Den klare tonen, og som tidlegare leiar av Forfattarstudiet ved Universitetet i Tromsø. Lundberg var frå Bardu, men budde i Tromsø, der ho var ein viktig inspirator for mange unge diktarar og forfattarar. Dotter hennar, Ingeborg Arvola, er sjølv ein profilert forfattar.
Diktet attmed har eg henta frå andreboka hennar, Hjertespeil frå 1981. Her er det den unge Lundberg som fører ordet. Vi ser med ein gong at dette diktet inneheld to ulike delar – skilde frå kvarandre med tre punktum – med innhald som er sett opp som ein kontrast til kvarandre. I den fyrste delen høyrer vi om ting vi assosierer med barndom – ei julefeiring i ein nyvaska heim i skogen. Jamvel om det byrjar med litt nifse ting som «ulvehyl», er heile sekvensen merkt av barnsleg glede – «Rødhette», «marsipan og appelsin». Det er òg tale om vekslinga mellom glede og keisemd – som òg er typisk for barndom.
Den andre delen er skriven slik at nærast kvar versline står i eit kontrasterande og samtidig kommenterande tilhøve til verslinene i fyrste delen. Begge delane tel sju liner kvar. Der det i fyrste delen handlar om levande furutre i skogen, er det tale om furutre som materiale – truleg som møblement. Dikt-eget føler årringane – ho kjenner på sin eigen alder, ho har sjølv passert «et kvart århundre» sidan barndomen. Og der fyrste delen uttrykkjer eit barnsleg virvar av fantasifigurar og døkk skog i djupsnø, handlar det i andre delen om ein «møblert» orden, der tinga ikkje lenger har eigennamn, men er stabla opp og anonymiserte som «bøker og bilder og ting».
Den siste verslina formar òg ein kontrast til den siste lina i fyrste delen: Barns evne til å sjå lys i alle ting andsynes ein vaksen persons uro. Men det seier likevel ikkje at diktet berre ber mørker med seg. Det er eit meiningsrikt og ope dikt om livsovergangar som innbyd til større utforsking og innsikt.
Diktspalta lyser fred over Lundbergs minne.
Ronny Spaans
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Liv Lundberg døydde 11. januar i år. Ho er kjend både som lyrikar med mange utgjevne samlingar sidan debuten i 1979, Den klare tonen, og som tidlegare leiar av Forfattarstudiet ved Universitetet i Tromsø. Lundberg var frå Bardu, men budde i Tromsø, der ho var ein viktig inspirator for mange unge diktarar og forfattarar. Dotter hennar, Ingeborg Arvola, er sjølv ein profilert forfattar.
Diktet attmed har eg henta frå andreboka hennar, Hjertespeil frå 1981. Her er det den unge Lundberg som fører ordet. Vi ser med ein gong at dette diktet inneheld to ulike delar – skilde frå kvarandre med tre punktum – med innhald som er sett opp som ein kontrast til kvarandre. I den fyrste delen høyrer vi om ting vi assosierer med barndom – ei julefeiring i ein nyvaska heim i skogen. Jamvel om det byrjar med litt nifse ting som «ulvehyl», er heile sekvensen merkt av barnsleg glede – «Rødhette», «marsipan og appelsin». Det er òg tale om vekslinga mellom glede og keisemd – som òg er typisk for barndom.
Den andre delen er skriven slik at nærast kvar versline står i eit kontrasterande og samtidig kommenterande tilhøve til verslinene i fyrste delen. Begge delane tel sju liner kvar. Der det i fyrste delen handlar om levande furutre i skogen, er det tale om furutre som materiale – truleg som møblement. Dikt-eget føler årringane – ho kjenner på sin eigen alder, ho har sjølv passert «et kvart århundre» sidan barndomen. Og der fyrste delen uttrykkjer eit barnsleg virvar av fantasifigurar og døkk skog i djupsnø, handlar det i andre delen om ein «møblert» orden, der tinga ikkje lenger har eigennamn, men er stabla opp og anonymiserte som «bøker og bilder og ting».
Den siste verslina formar òg ein kontrast til den siste lina i fyrste delen: Barns evne til å sjå lys i alle ting andsynes ein vaksen persons uro. Men det seier likevel ikkje at diktet berre ber mørker med seg. Det er eit meiningsrikt og ope dikt om livsovergangar som innbyd til større utforsking og innsikt.
Diktspalta lyser fred over Lundbergs minne.
Ronny Spaans
Fleire artiklar
Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.
Foto: Alenz Kazlova
Stort frå Belarus
Eva Vezjnavets skriv med fandenivaldsk sorg over heimlandet.
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.
Skjermdump
Nyhende ifølgje TikTok
Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.
West German Film Director Werner Herzog, on the roof of the Festival Palace for the presentation of his film Where the Green Ants Dream at 37th International Cannes Film Festival, May 14, 1984, Cannes, France.
Foto: Michel Lipchitz / AP / NTB
Herzogs grenselause liv
Werner Herzog har levd eit vilt og romantisk liv, alltid klar til å ofre alt for kunsten.
Sunniva Gylver framfor Fagerborg kyrkje, der ho er prest i dag.
Foto: Svein Gjerdåker
Den nye biskopen i Oslo, Sunniva Gylver, lever i trua på at Jesus er Guds son.
– Eg talar med Gud nesten heile tida