Foto: Ukjent
Du bukt som mørkner av ekeløv,
du strand med de hvite skjell,
her kunde jeg ønske at legge mit støv
en sisste blaasende kveld!
Da skulde jeg fly som en langbent fugl
bestandig langs disse brott,
trippe i sandet og staa i skjul
under bølgernes hvelv av blaatt.
Jeg kom til at sitte paa denne sten
og gi mit vesen til pris
for denne blomstrende nypegren
som svaier i havets bris
i denne bakke hvor livets sol
har tendt den evige vaar
med vilde jordbær og kaprifol
og hvite, gressende faar…
Alf Larsen
Du bukt som mørkner av ekeløv,
du strand med de hvite skjell,
her kunde jeg ønske at legge mit støv
en sisste blaasende kveld!
Da skulde jeg fly som en langbent fugl
bestandig langs disse brott,
trippe i sandet og staa i skjul
under bølgernes hvelv av blaatt.
Jeg kom til at sitte paa denne sten
og gi mit vesen til pris
for denne blomstrende nypegren
som svaier i havets bris
i denne bakke hvor livets sol
har tendt den evige vaar
med vilde jordbær og kaprifol
og hvite, gressende faar…
Alf Larsen
«Du bukt som mørkner» av Alf Larsen (1885–1967), frå I vindens sus (1927), er ein klassikar i norsk litteratur. Men kva tyder eigentleg diktet? Larsen har ein gong vorte kalla «buktenes diktar». Han meinte sjølv han var «havets diktar». Det er likevel noko i den fyrste nemninga, for diktet er eit skjergardsbilete utan havbårer og ulande vind. Rytme og rim – jambar, daktylar og kryssrim – legg også opp til stemninga i diktet: ei fredsæl eksistensiell fundering, der ved ei bortgøymd bukt, kringsett av høge eiker. I mange religionar er eika eit heilagt tre.
Det er då også eit religiøst tema diktaren tek opp. Larsen var kristen, og diktet utstrålar ei avklåra visse om ein eksistens etter dauden, i «den evige vaar». I den fredsame bukta «kunde jeg ønske at legge mit støv», skriv han. Det er som om vi føler den lune vinden han kjende der, for tinga han påkallar, «blomstrende nypegren» og «vilde jordbær og kaprifol», er ting som mildt og fromt «svaier i havets bris». Det er som om det er støvet hans som svaiar av garde «en sisste blaasende kveld».
Den lette omgangen med dauden kjem særleg fram av jamføringa «som en langbent fugl». Her får vi likevel ein smakebit av storhavet, for denne fuglen – kanskje ein tjeld, kjend for å «trippe i sand» – flyg langs sjøbrot og står under «bølgernes hvelv av blaatt». Men språkbiletet bryt ikkje med den vare stemninga, uttrykt gjennom dansande daktylar, som nok høver betre for ei bukt enn for eit hav.
«Bølgernes hvelv av blaatt» er ein mektig metafor. Fuglen innunder bylgja er som mennesket innunder ein gotisk kyrkjekvelv, som òg er bogeforma. Her er vi inne på ein kristen symbolikk som finst i diktet – utan at han blir påtrengjande. Det er mogeleg siste verslina, «hvite, gressende faar», alluderer til Kristus. Døyparen Johannes omtala Jesus allegorisk som «Guds lam». Lesarane som vil vita meir om denne allegorien, kan studere det storslegne «Gentaltaret», måla av Hubert og Jan van Eyck – utan at det har direkte relevans for diktet.
Ronny Spaans
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
«Du bukt som mørkner» av Alf Larsen (1885–1967), frå I vindens sus (1927), er ein klassikar i norsk litteratur. Men kva tyder eigentleg diktet? Larsen har ein gong vorte kalla «buktenes diktar». Han meinte sjølv han var «havets diktar». Det er likevel noko i den fyrste nemninga, for diktet er eit skjergardsbilete utan havbårer og ulande vind. Rytme og rim – jambar, daktylar og kryssrim – legg også opp til stemninga i diktet: ei fredsæl eksistensiell fundering, der ved ei bortgøymd bukt, kringsett av høge eiker. I mange religionar er eika eit heilagt tre.
Det er då også eit religiøst tema diktaren tek opp. Larsen var kristen, og diktet utstrålar ei avklåra visse om ein eksistens etter dauden, i «den evige vaar». I den fredsame bukta «kunde jeg ønske at legge mit støv», skriv han. Det er som om vi føler den lune vinden han kjende der, for tinga han påkallar, «blomstrende nypegren» og «vilde jordbær og kaprifol», er ting som mildt og fromt «svaier i havets bris». Det er som om det er støvet hans som svaiar av garde «en sisste blaasende kveld».
Den lette omgangen med dauden kjem særleg fram av jamføringa «som en langbent fugl». Her får vi likevel ein smakebit av storhavet, for denne fuglen – kanskje ein tjeld, kjend for å «trippe i sand» – flyg langs sjøbrot og står under «bølgernes hvelv av blaatt». Men språkbiletet bryt ikkje med den vare stemninga, uttrykt gjennom dansande daktylar, som nok høver betre for ei bukt enn for eit hav.
«Bølgernes hvelv av blaatt» er ein mektig metafor. Fuglen innunder bylgja er som mennesket innunder ein gotisk kyrkjekvelv, som òg er bogeforma. Her er vi inne på ein kristen symbolikk som finst i diktet – utan at han blir påtrengjande. Det er mogeleg siste verslina, «hvite, gressende faar», alluderer til Kristus. Døyparen Johannes omtala Jesus allegorisk som «Guds lam». Lesarane som vil vita meir om denne allegorien, kan studere det storslegne «Gentaltaret», måla av Hubert og Jan van Eyck – utan at det har direkte relevans for diktet.
Ronny Spaans
Fleire artiklar
Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.
Foto: Alenz Kazlova
Stort frå Belarus
Eva Vezjnavets skriv med fandenivaldsk sorg over heimlandet.
Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.
Alle foto: Svein Gjerdåker
Soga om stølspurka
Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.
Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.
Skjermdump
Nyhende ifølgje TikTok
Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.
West German Film Director Werner Herzog, on the roof of the Festival Palace for the presentation of his film Where the Green Ants Dream at 37th International Cannes Film Festival, May 14, 1984, Cannes, France.
Foto: Michel Lipchitz / AP / NTB
Herzogs grenselause liv
Werner Herzog har levd eit vilt og romantisk liv, alltid klar til å ofre alt for kunsten.
Sunniva Gylver framfor Fagerborg kyrkje, der ho er prest i dag.
Foto: Svein Gjerdåker
Den nye biskopen i Oslo, Sunniva Gylver, lever i trua på at Jesus er Guds son.
– Eg talar med Gud nesten heile tida