Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kultur
Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: NTB scanpix

Foto: NTB scanpix

2693
20190104

Skip i opplag

Gamle vagabond,

du som har luntet over de blå beitene på kloden

og fråtset i saftige horisonter –

hva nå?

Som et dyr i bur stirrer du forbi oss uten å se

fordi blikket er snudd innover; i jernet, i rommene

der ekkoet av erobrerhjertet ditt ennå sitter

i turbiner og propellaksling, og hvor

den gamle lukten av siste kakaolast

fra Lower Buchanan

har tapetsert skottene.

Hørlig bare for deg trommer et uavlatelig

regnvær av føtter

på brovingene dine, som lik utspilte nesebor

værer den salte havluften fra lendene

på din søster brisen.

Alt er ennå til på innsiden av virkeligheten.

Bare når middagsfloa strammer ankerkjettingen

for hardt

våkner du

til den drepende stillheten

som tusler rundt i lugarene,

i gangene, bestikken og på dekk –

denne uvirksomhetens vaktmann

som langsomt suger meningen ut av deg.

Kolbein Falkeid

2693
20190104

Skip i opplag

Gamle vagabond,

du som har luntet over de blå beitene på kloden

og fråtset i saftige horisonter –

hva nå?

Som et dyr i bur stirrer du forbi oss uten å se

fordi blikket er snudd innover; i jernet, i rommene

der ekkoet av erobrerhjertet ditt ennå sitter

i turbiner og propellaksling, og hvor

den gamle lukten av siste kakaolast

fra Lower Buchanan

har tapetsert skottene.

Hørlig bare for deg trommer et uavlatelig

regnvær av føtter

på brovingene dine, som lik utspilte nesebor

værer den salte havluften fra lendene

på din søster brisen.

Alt er ennå til på innsiden av virkeligheten.

Bare når middagsfloa strammer ankerkjettingen

for hardt

våkner du

til den drepende stillheten

som tusler rundt i lugarene,

i gangene, bestikken og på dekk –

denne uvirksomhetens vaktmann

som langsomt suger meningen ut av deg.

Kolbein Falkeid

Gamle skipsvrak har noko fascinerande ved seg. Eg minnest sjølv eit skipsvak frå barndomen på Helgeland. Ein kamerat og eg kleiv opp på baugen, som stakk opp av vasskorpa, og så kika vi ned mot resten av skipet, som kvarv ned i ein marbakke, ned i det mystiske djupet.

Skipsvrak er òg eit kjent motiv i litteraturen, som det meisterlege «Vraget» av Alf Larsen. I kunsten kjenner vi sjølvsagt til det mektige «The Fighting Temeraire» av William Turner (1839), som viser eit gamalt seglskip frå napoleonskrigane på veg til kondemnering.

«Skip i opplag» av Kolbein Falkeid, frå Reisenotater (1973), er like mektig og fascinerande. I dette diktet er det òg tale om eit farty som har spegla framandt vatn i skroget. Vi høyrer om eksotiske stader som Lower Buchanan, der skipet har vore og henta kakaolast. Skipet har kryssa dei sju hava med eit «erobrerhjerte».

Som Turner er Falkeid ein meister i fargar, han diktar med språklege bilete og sanselege metaforar. «De blå beitene på kloden» er havet, medan «uvirksomhetens vakt» er tida som langsamt bryt ned vraket. Om skipet kjenner seg «i live» og trur det enno fer på storhavet, fordi tromming av regnet lyder som føtene til skipsfolk, så minner den «ytre røyndomen» om realitetane. Skipet blir rykt ut av svevnen når floa slit i ankerkjettingen.

På Wikipedia heiter det at Falkeid fylgjer ein «hverdagsnær lyrikk i modernistisk tradisjon». Dette er ein for snever term. Det er i grunnen tradisjonen etter Homers Odysseen som talar gjennom Falkeid, som særleg er knytt til lengsel, melankoli og havet – eller meir korrekt: oseanet. Falkeid fører i dette diktet, som han gjer elles i forfattarskapen, «de store strendenes samtale», som tittelen på ein antologi over Falkeids dikting heiter.

Kolbein Falkeid fylte 85 år i desember. Diktspalta gratulerer denne seglaren i norsk lyrikk med dagen!

Ronny Spaans

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Gamle skipsvrak har noko fascinerande ved seg. Eg minnest sjølv eit skipsvak frå barndomen på Helgeland. Ein kamerat og eg kleiv opp på baugen, som stakk opp av vasskorpa, og så kika vi ned mot resten av skipet, som kvarv ned i ein marbakke, ned i det mystiske djupet.

Skipsvrak er òg eit kjent motiv i litteraturen, som det meisterlege «Vraget» av Alf Larsen. I kunsten kjenner vi sjølvsagt til det mektige «The Fighting Temeraire» av William Turner (1839), som viser eit gamalt seglskip frå napoleonskrigane på veg til kondemnering.

«Skip i opplag» av Kolbein Falkeid, frå Reisenotater (1973), er like mektig og fascinerande. I dette diktet er det òg tale om eit farty som har spegla framandt vatn i skroget. Vi høyrer om eksotiske stader som Lower Buchanan, der skipet har vore og henta kakaolast. Skipet har kryssa dei sju hava med eit «erobrerhjerte».

Som Turner er Falkeid ein meister i fargar, han diktar med språklege bilete og sanselege metaforar. «De blå beitene på kloden» er havet, medan «uvirksomhetens vakt» er tida som langsamt bryt ned vraket. Om skipet kjenner seg «i live» og trur det enno fer på storhavet, fordi tromming av regnet lyder som føtene til skipsfolk, så minner den «ytre røyndomen» om realitetane. Skipet blir rykt ut av svevnen når floa slit i ankerkjettingen.

På Wikipedia heiter det at Falkeid fylgjer ein «hverdagsnær lyrikk i modernistisk tradisjon». Dette er ein for snever term. Det er i grunnen tradisjonen etter Homers Odysseen som talar gjennom Falkeid, som særleg er knytt til lengsel, melankoli og havet – eller meir korrekt: oseanet. Falkeid fører i dette diktet, som han gjer elles i forfattarskapen, «de store strendenes samtale», som tittelen på ein antologi over Falkeids dikting heiter.

Kolbein Falkeid fylte 85 år i desember. Diktspalta gratulerer denne seglaren i norsk lyrikk med dagen!

Ronny Spaans

Emneknaggar

Fleire artiklar

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Foto: Norsk Film Distribusjon

FilmMeldingar

Kinoåret 2024 oppsummert

Det er semje om årets norske filmfavorittar. Trass i ei ikkje heilt samanfallande toppliste er filmmeldarane jamt over einige.

Håkon Tveit
Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Foto: Norsk Film Distribusjon

FilmMeldingar

Kinoåret 2024 oppsummert

Det er semje om årets norske filmfavorittar. Trass i ei ikkje heilt samanfallande toppliste er filmmeldarane jamt over einige.

Håkon Tveit
Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.

Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.

Foto: Alenz Kazlova

BokMeldingar
Oddmund Hagen

Stort frå Belarus

Eva Vezjnavets skriv med fandenivaldsk sorg over heimlandet.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Alle foto: Svein Gjerdåker

ReportasjeFeature
Svein Gjerdåker

Soga om stølspurka

Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim
Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Thomas Hylland Eriksen på scenen i Klingenberg kino i Oslo i april, der han heldt føredraget «Syv meninger med livet».

Foto: Helge Øgrim

På tomannshandFeature

Ein forskar kryssar sitt spor

Thomas Hylland Eriksen hylla mangfaldet og ville dekonstruere fleirtalet. Men fann han svaret på dilemmaa knytte til innvandring?

HelgeØgrim

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis