Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Kunnskap

Ung gut i Moskva

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
15 år gamal vart Robert James Fischer stormeister, den yngste i historia. Rekorden vart slegen med éin månad i 1991 av det ungarske fenomenet Judit Polgár.

15 år gamal vart Robert James Fischer stormeister, den yngste i historia. Rekorden vart slegen med éin månad i 1991 av det ungarske fenomenet Judit Polgár.

15 år gamal vart Robert James Fischer stormeister, den yngste i historia. Rekorden vart slegen med éin månad i 1991 av det ungarske fenomenet Judit Polgár.

15 år gamal vart Robert James Fischer stormeister, den yngste i historia. Rekorden vart slegen med éin månad i 1991 av det ungarske fenomenet Judit Polgár.

1971
20191101
1971
20191101

Før alle historiene om galskap og genialitet var Bobby ein ung Brooklyn-gut som lika sjakk, symjing og bordtennis. Mest lika han sjakk. Skulen var han mindre interessert i, men sjakken vart så viktig at guten som 14-åring alt hadde om lag 40 sovjetiske sjakkbøker, ifølgje ein sovjetisk journalist som vitja han i 1957. Bobby Fischer lærte seg det kyrilliske alfabetet og følgde dei sovjetiske meistrane tett.

Det var på denne tida han for fyrste gongen vart vonbroten over heimlandet USA: Korleis kunne det amerikanske publikummet «gå bananas» over ein sport som boksing, men vera heilt uinteressert i sjakk? Det var òg umogleg å ha vyrdnad for skulelærarane, dei skjøna jo ikkje noko. Berre gymlæraren var OK – han spela sjakk.

Åleinemora Regina Fischer visste råd: Ho skreiv eit brev, via ambassaden i Washington, til den sovjetiske leiaren, generalsekretær Nikita Khrusjtsjov, med ei bøn om at dei inviterte son hennar til ei vitjing. Året etter, då Bobby vann USA-meisterskapen i 1958, kom invitasjonen. 15 år gamal drog Bobby til Moskva med storesyster si.

Bobby var heilt uinteressert i Kreml og turistattraksjonane. Han ville berre vera i Sjakkens hus på Gogol-bulevarden. Her spela han lynsjakk frå tidleg til seint i 14 dagar. Han slo den unge russiske meisteren Aleksandr Nikitin, mannen som seinare skulle oppdaga Garri Kasparov. Då han vann tre parti mot den kjende teoretikaren Vladimir Alatortsev, vart det leven. Alatortsev skreiv i pressa at denne amerikanske guten var ein framtidig verdsmeister. Russarane henta inn forsterkingar: Tigran Petrosjan (29), som sjølv vart verdsmeister i 1963, og lynsjakkspesialisten Jevgenij Vasjukov (25). Bobby (15) var ikkje imponert – han hadde reist til Moskva for å møta verdsmeisteren Mikhail Botvinnik!

Men då Vasjukov sette guten på plass med duellsigeren 11–5 på 16 lynparti, roa Bobby seg ned, og tenkte på kor god Botvinnik måtte vera.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Før alle historiene om galskap og genialitet var Bobby ein ung Brooklyn-gut som lika sjakk, symjing og bordtennis. Mest lika han sjakk. Skulen var han mindre interessert i, men sjakken vart så viktig at guten som 14-åring alt hadde om lag 40 sovjetiske sjakkbøker, ifølgje ein sovjetisk journalist som vitja han i 1957. Bobby Fischer lærte seg det kyrilliske alfabetet og følgde dei sovjetiske meistrane tett.

Det var på denne tida han for fyrste gongen vart vonbroten over heimlandet USA: Korleis kunne det amerikanske publikummet «gå bananas» over ein sport som boksing, men vera heilt uinteressert i sjakk? Det var òg umogleg å ha vyrdnad for skulelærarane, dei skjøna jo ikkje noko. Berre gymlæraren var OK – han spela sjakk.

Åleinemora Regina Fischer visste råd: Ho skreiv eit brev, via ambassaden i Washington, til den sovjetiske leiaren, generalsekretær Nikita Khrusjtsjov, med ei bøn om at dei inviterte son hennar til ei vitjing. Året etter, då Bobby vann USA-meisterskapen i 1958, kom invitasjonen. 15 år gamal drog Bobby til Moskva med storesyster si.

Bobby var heilt uinteressert i Kreml og turistattraksjonane. Han ville berre vera i Sjakkens hus på Gogol-bulevarden. Her spela han lynsjakk frå tidleg til seint i 14 dagar. Han slo den unge russiske meisteren Aleksandr Nikitin, mannen som seinare skulle oppdaga Garri Kasparov. Då han vann tre parti mot den kjende teoretikaren Vladimir Alatortsev, vart det leven. Alatortsev skreiv i pressa at denne amerikanske guten var ein framtidig verdsmeister. Russarane henta inn forsterkingar: Tigran Petrosjan (29), som sjølv vart verdsmeister i 1963, og lynsjakkspesialisten Jevgenij Vasjukov (25). Bobby (15) var ikkje imponert – han hadde reist til Moskva for å møta verdsmeisteren Mikhail Botvinnik!

Men då Vasjukov sette guten på plass med duellsigeren 11–5 på 16 lynparti, roa Bobby seg ned, og tenkte på kor god Botvinnik måtte vera.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.

Emneknaggar

Fleire artiklar

 Kate Moss på sofaen til Bella Freud på YouTube.

Kate Moss på sofaen til Bella Freud på YouTube.

Skjermdump

Feature

Klede

På YouTube-kanalen Fashion Neurosis ligg kulturfolk på divanen til Bella Freud og snakkar ut om klede. 

Ida Lødemel Tvedt
 Kate Moss på sofaen til Bella Freud på YouTube.

Kate Moss på sofaen til Bella Freud på YouTube.

Skjermdump

Feature

Klede

På YouTube-kanalen Fashion Neurosis ligg kulturfolk på divanen til Bella Freud og snakkar ut om klede. 

Ida Lødemel Tvedt
Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.

Eva Vezjnavets, psevdonym for Svjatlana Kurs, blir sett på som ein av dei mest originale samtidsforfattarane frå Belarus, skriv forlaget.

Foto: Alenz Kazlova

BokMeldingar
Oddmund Hagen

Stort frå Belarus

Eva Vezjnavets skriv med fandenivaldsk sorg over heimlandet.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Stølspurka og dei to grisungane. Enno er alt berre velstand.

Alle foto: Svein Gjerdåker

ReportasjeFeature
Svein Gjerdåker

Soga om stølspurka

Verdas mildaste purke var med på stølen. Det gjekk ikkje som planlagt.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Eit utval Tik-Tok-augneblinkar. Frå venstre Klassekampen-journalist Jo Røed Skårderud, som kallar seg Surjournalist, nyhendeprofilen Dylan «News Daddy» Page og Donald Trump som seier at han vil vurdere TikTok-forbodet.

Skjermdump

Samfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nyhende ifølgje TikTok

Barn og ungdom føretrekkjer TikTok som nyhendekanal. Der opererer ferske nyhendeprofilar side om side med redaktørstyrte medium og propagandistar.

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Foto: Norsk Film Distribusjon

FilmMeldingar

Kinoåret 2024 oppsummert

Det er semje om årets norske filmfavorittar. Trass i ei ikkje heilt samanfallande toppliste er filmmeldarane jamt over einige.

Håkon Tveit
Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Helga Guren og Oddgeir Thune spelar hovudrollene i debutspelefilmen til Lilja Ingolfsdottir.

Foto: Norsk Film Distribusjon

FilmMeldingar

Kinoåret 2024 oppsummert

Det er semje om årets norske filmfavorittar. Trass i ei ikkje heilt samanfallande toppliste er filmmeldarane jamt over einige.

Håkon Tveit

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis