Folkrock

James Yorkston and the Second Hand Orchestra:

The Wide, Wide River

Domino / Playground

Å ha noko i seg som ikkje slepp taket – der har du det tunge strevet James Yorkston skildrar i «Struggle», fjerdesporet på det nye albumet The Wide, Wide River. Men heldigvis er det likevel slik at ein tør å ta sats, for det må ein jo berre, og seie: «I am here for you.»

For Yorkston er den breie elva i platetittelen ei grense, ein barriere, og i nøkkelsporet «Choices Like Wide Rivers» vert ein ståande og skode over, før ein kastar seg ut, for kven veit korleis det ser ut på den andre breidda?

Terskelen og steget – det er der Yorkston gjerne lokaliserer ein song, i den usikre tilstanden der utfallet er uvisst, men ein må ta eit val. Den skotske singer-songwriteren og forfattaren (49) har gitt ut musikk i tjue år no, og somme lesarar vil vel kjenne han frå nokre av dei mange prosjekta han har vore involvert i. Han kjem frå Fife, ein region som mellom anna har gitt oss Jackie Leven, og han var ein del av samanslutninga the Fence Collective (mellom anna saman med King Creosote). Debutplata Moving Up Country (2002), som var produsert av Simon Raymonde (Cocteau Twins), gjorde det skarpt, og han vart raskt omfamna av ei rekkje artistar han også fekk varme opp for på konsertar, mellom dei John Martyn, Beth Orton, Tindersticks og Lambchop.

Studio i Stockholm

Sidan har det gått slag i slag, og The Wide, Wide River er artistens ellevte album. Med seg denne gongen har han svenske Karl-Jonas Winqvist og The Second Hand Orchestra, og dei åtte songane på den nye plata er alle spelte inn i Stockholm i løpet av tre dagar, med musikarar Winqvist tromma saman.

Det er eg glad for, for sjølv om det er Yorkstons blikk og røyst, sjølv om han har skrive alt og syng og spelar gitar, så er det samspelet og det som utfaldar seg mellom musikarane som verkeleg pustar liv i The Wide, Wide River og gjer plata til ei sterk stund i kryssingspunktet mellom folk og rock. Yorkston fann seg til rette i studioet i Stockholm, og albumet er fullt av fine og velvalde detaljar og utsmykkingar, som den funklande omnichorden Felix Wickman trakterer på «There Is No Upside».

For ein lyttar som meg går tankane fort til ein annan skotte, nemleg Mike Scott, og musikken han laga med The Waterboys då det irske eventyret deira utspelte seg med Fisherman’s Blues (1988). «To Soothe Her Wee Bit Sorrows» får meg, med sine nesten åtte minutt til å minnast den strie, medrivande «We Will Not Be Married», og særleg då Emma Nordenstam på cello og ikkje minst Ulrika Gyllenberg på fiolin, som uunngåeleg sender tankane til Steve Wickham, og også til den feiande flotte gnikkinga Toni Marcus stod for på ei plate som var til stor inspirasjon for Scott i si tid, nemleg Van Morrisons Into the Music (1979). Med det vil vel nokre lesarar vite litt om kva dei har i vente om dei gir The Wide, Wide River ein sjanse.

Samla i songen

Tre av dei åtte songane på plata får verkeleg strekkje seg ut, og det er kanskje dristigare i dag enn nokosinne før å klokke inn på rundt sju minutt med ein låt. Men det er også i desse lengste spora at gjengen i studioet verkeleg kryssar elva saman, for å halde meg i Yorkstons biletbruk. «Struggle», der Nordenstam korar nydeleg, vert ståande og dirre, og det er heilt rett at musikarane held seg der, i songen, så lenge som dei skal og må, før vi er der vi skal. Kanskje er det her The Wide, Wide River verkeleg deler gemytt med den feledrivne folkrocken Van Morrison og The Waterboys laga i si tid – i tiltru til at dei som er samla i songen, som musikarar og lyttarar, kan komme til eit punkt som nærast er overskridande. Ta ein lytt til gneistrande «There Is No Upside», om du lurer på kva eg meiner.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.