Americana

Calexico and Iron & Wine:

Years To Burn

City Slang/Playground

«Det var meg og mi Teresa mot resten av verda», mimrar forteljaren i «Father Mountain», det fine tredjesporet på Years To Burn, det nye albumet frå Calexico og Iron & Wine.

Samarbeid

Years To Burn ber fruktene av eit møte mellom to av institusjonane i indie/americana-feltet, og mellom artistar som er for veteranar å rekne. Sam Beam har kalla seg Iron & Wine med ulike konfigurasjonar sidan han platedebuterte i 2002, og sjølv fekk eg først auga opp for han med Our Endless Numbered Days (2004), ei markant utgiving der han fekk godt fram den dempa, elegante låtskrivarkunsten sin. Joey Burns og John Convertino har laga det mange har kalla «ørken noir», som Calexico sidan midten av 1990-åra, og dei har ei rekkje viktige plateutgivingar bak seg, ikkje minst Feast of Wire (2003) og Carried to Dust (2008).

Det har gått 14 år sidan Beam, Burns og Convertino første gong samarbeidde, med EP-plata In the Reins. Den gongen skreiv Beam alle songane. Sjølv om dei har figurert på platene til kvarandre etter dette (særleg på Beams In the Reins (2005)), og saman tolka ein Dylan-song til lydsporet til Todd Haynes-filmen I’m Not There (2007), representerer Years To Burn den første co-utgivinga sidan EP-en i 2004, og dette er det første verkelege kreative samarbeidet frå botnen av.

Mykje har skjedd sidan midten av 2000-talet, både med Iron & Wine og Calexico, men det dreier seg likevel framleis om artistar som tydeleg har mykje til felles, kanskje særleg i gemytt og i orienteringa mot eit estetisk uttrykk som ber i seg spor frå begge partar, og som slik verkar utfyllande og nyanserande. Ikkje minst vert dette tydeleg i «The Bitter Suite», som både høyrest ut som klassisk Beam og Calexico, ikkje minst takk vere det spanskspråklege vokalbidraget til Calexico-trompetist Jacob Valenzuela.

Varm glød

Kanskje passar det at Years To Burn kjem til oss på veg inn i sommaren, for ikkje overraskande er dette ei plate med sin eigen, varme glød: Mjuke vokalharmoniar utfaldar seg over eit klangrikt, akustisk lydbilete, det er rett melodiøst, og til felles har desse låtskrivarane ein hang til det ein gjerne kan kalle det cinematiske, og ein sans for det suggestive, for den knappe forteljingas kresne økonomi. Typisk i så måte er nett biletsterke «Father Mountain», med ein nostalgisk undertone vi kjenner frå begge band, om ei tid som kom og gjekk, i og rundt eit hus på eit fjell. Med enkle grep vert eit heilt lite univers teikna opp, så effektivt at ein nesten skulle tru det var enkelt å få det til – men det er det ikkje.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar og fast musikkskribent i Dag og Tid.