Filosofi

Arild Pedersen

Stipendiat Åsne Dorthea Grøgaard meiner, i eit innlegg i Dag og Tid 25. juni, at eg kjem med usanne påstandar om metafysikk i mi melding av Einar Duenger Bøhns bok om emnet. Men som vanleg er mellom filosofar, skuldast dette mistydingar.

Det ho gjev som moteksempel, treffer ikkje mine påstandar. Sjølvsagt nektar eg ikkje for at folk flest er opptekne av spørsmåla ho ramsar opp. Tvert i mot rosar eg Bøhn for at han klarer «å halda ved like den friske undringa over det rare i metafysiske spørsmål. Eit siste kapittel heiter da også ’Det rareste av alt,’ der han spør om kva slike rare ting som medvit, fri vilje og verdiar er. Men utan å finna svar.» Mine avvisande påstandar mine handla om metafysikk som eit akademisk fag, med von om å finna svar på linje med i vitskap. Noko også Bøhns bok handlar om.

Grøgaard siterer Chesterton, som seier at vi bør «bli påvirket av ideer vi har tenkt gjennom». Mitt poeng er at metafysiske idear ikkje kan gjennomtenkjast, men heng i lause lufta, løfta av venger av undring, men utan rotfast grunngjeving. Dette i motsetnad til vitskapelege idear, som dessutan stør seg på noko metafysiske idear manglar, nemleg empiri.

Arild Pedersen er professor emeritus ved Universitetet i Oslo og fast bokmeldar i Dag og Tid.