Om årsaker til klimaendringane
Klima
I sitt tilsvar i Dag og Tid 19. januar til min og klimaforskar Øyvind Nordli sine kommentarar til hans kronikk i Dag og Tid 8. desember etterlyser Gunnar Abrahamsen, tidlegare forskar ved Norsk Institutt for Skogforskning (NIBIO) ei forklaring frå oss på kva som er dei naturlege årsaker til klimaendringar, og at dagens klimaforsking legg for mykje vekt på dei menneskeskapte årsakene. Han stilte det retoriske spørsmålet «Når menneskeskapte klimagasser umulig kan forklare temperaturvariasjonene de siste 12.000 årene, hva er da årsakene til disse?»
Dette er etter mi meining å snu saka på hovudet, difor skreiv eg at det var feil spørsmål. Det spørsmålet han heller burde stilla, er kor vidt naturlege årsaker kan forklara dei temperatur- og CO2-variasjonane som har skjedd i den siste 50-årsperioden eller ikkje. Dei aller fleste – over 90 prosent – av dagens klimaforskarar meiner nei, at det hovudsakleg må koma av menneskeleg aktivitet, først og fremst utslepp av klimagassar som CO2 og metan. Dei fem varmaste åra har alle saman vore etter tusenårsskiftet, og samanfallet med kurva over CO2-konsentrasjonen er påfallande. Klimaforskar Øyvind Nordli påpeikar òg dette i sitt svar til Abrahamsen i Dag og Tid 29. desember. Dette betyr ikkje at forskarane ser bort frå dei naturlege årsakene, men dei meiner berre at desse åleine ikkje kan forklara den globale oppvarminga.
Abrahamsen påstår at Nordli og eg har sagt at «varierende solaktivitet ikke er forklaringen». Dette er også feil, tvert imot meiner me, som resten av klimaforskinga, at varierande solaktivitet i tillegg til endringar i jordaksen truleg er ei hovudårsak til tidlegare tiders klimaendringar. Vulkanutbrot og meteornedslag har vore medverkande årsaker, jamfør årsakene til dinosaurane sin undergang, som nyleg blei vist på norsk fjernsyn.
Oddvar Skre er
pensjonert forskar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Klima
I sitt tilsvar i Dag og Tid 19. januar til min og klimaforskar Øyvind Nordli sine kommentarar til hans kronikk i Dag og Tid 8. desember etterlyser Gunnar Abrahamsen, tidlegare forskar ved Norsk Institutt for Skogforskning (NIBIO) ei forklaring frå oss på kva som er dei naturlege årsaker til klimaendringar, og at dagens klimaforsking legg for mykje vekt på dei menneskeskapte årsakene. Han stilte det retoriske spørsmålet «Når menneskeskapte klimagasser umulig kan forklare temperaturvariasjonene de siste 12.000 årene, hva er da årsakene til disse?»
Dette er etter mi meining å snu saka på hovudet, difor skreiv eg at det var feil spørsmål. Det spørsmålet han heller burde stilla, er kor vidt naturlege årsaker kan forklara dei temperatur- og CO2-variasjonane som har skjedd i den siste 50-årsperioden eller ikkje. Dei aller fleste – over 90 prosent – av dagens klimaforskarar meiner nei, at det hovudsakleg må koma av menneskeleg aktivitet, først og fremst utslepp av klimagassar som CO2 og metan. Dei fem varmaste åra har alle saman vore etter tusenårsskiftet, og samanfallet med kurva over CO2-konsentrasjonen er påfallande. Klimaforskar Øyvind Nordli påpeikar òg dette i sitt svar til Abrahamsen i Dag og Tid 29. desember. Dette betyr ikkje at forskarane ser bort frå dei naturlege årsakene, men dei meiner berre at desse åleine ikkje kan forklara den globale oppvarminga.
Abrahamsen påstår at Nordli og eg har sagt at «varierende solaktivitet ikke er forklaringen». Dette er også feil, tvert imot meiner me, som resten av klimaforskinga, at varierande solaktivitet i tillegg til endringar i jordaksen truleg er ei hovudårsak til tidlegare tiders klimaendringar. Vulkanutbrot og meteornedslag har vore medverkande årsaker, jamfør årsakene til dinosaurane sin undergang, som nyleg blei vist på norsk fjernsyn.
Oddvar Skre er
pensjonert forskar.
Fleire artiklar
Forbundskanslar Olav Scholz saman med medleiarane Lars Klingbell og Saskia Esken på pressekonferansen SPD heldt framfor nyvalet, i Berlin 17. desember. Ein statue av Willy Brandt i bakgrunnen.
Foto: Liesa Johannssen / Reuters / NTB
Å møte seg sjølv i døra
Her kjem eit forsøk på å forklare undergangen til Olaf Scholz-regjeringa.
President Joe Biden ser på ei kvantedatamaskin hos teknologiselskapet IBM i 2022.
Foto: Andrew Harnik / AP / NTB
Dufta av kvantekaffi
«Kvanteteorien gøymer seg bak eit tjukt villnis av matematikk.»
2024 var etter alt å døme det varmaste året som er målt på jorda. På Balkan var sommaren rekordvarm. Biletet viser ein mann som tek opp gjørme frå ein uttørka innsjø ved Melenci i Serbia 4. september.
Foto: Darko Vojinovic / AP / NTB
Temperaturrekorden frå 2023 vart ikkje ståande lenge. Klimaforskar Bjørn Samset kallar seg likevel optimist.
Riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen ser etter kritikkverdige forhold i norsk statsforvalting. Det aller meste meiner han fungerer godt.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Tilstandsrapport frå riksrefsaren
Gong på gong avdekkjer Riksrevisjonen feil og manglar i statsstyringa. Ifølgje riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen er det særleg eitt forhold som går att.