Namn

Leif Halvard Silli

Majorstua

Debatten om namnet på det nye universitetet i Oslo og Akershus spora av til eit ordskifte med store ord om små og store bokstavar. Kanskje kunne ein ha ønskt seg eit anna namn. Men kritikken har gløymt å vurdera den indre samanhengen i det nye namnet!

Universitetet har no fått to namn – eitt på engelsk (OsloMet – Oslo Metropolitan University) og eitt på norsk (OsloMet – Storbyuniversitetet).

Eit felles element i begge namna er tekststrengen «OsloMet». Elementet er konstruert for å kunna fungera både på norsk og på engelsk. Forkortinga «OsloMet» er delvis òg ei erstatning for forkortinga HiOA – ei forkorting som er reint skriftleg, ingen seier «hioa». Vona er altså at folk skal seia «Oslo Met». Like fullt er det ei forkorting!

Men kva står eigentleg «OsloMet» for?

Av det engelske namnet er det lett å skjøna: OsloMet svarar til Oslo Metropolitan University. Dette gjer at dersom nokon ifrå OsloMet ferdast ein stad i verda der ingen knyter noko spesielt til «OsloMet», kan dei i staden fortelja at dei representerer «Oslo Metropolitan University». Truleg svært nyttig.

Det engelske namnet framstår med andre ord godt gjennomarbeidd med tanke på reelle brukssituasjonar, og som eit uttrykk for realisme med tanke på dei vanskane «OsloMet» vil ha med å slå igjennom som einaste namn.

Det norske namnet er det i så måte verre med. «Storbyuniversitetet» har preg av å vera eit adjektiv til «OsloMet», altså eit usjølvstendig tilleggsnamn og ikkje ei forklaring av «OsloMet». Å seia at «eg kjem ifrå Storbyuniversitetet» fungerer korkje i Bergen, Stockholm eller København. At det er nytta bunden form, får namnet til å framstå som ein påstand om at OsloMet er det einaste storbyuniversitetet (i Oslo, Noreg, Skandinavia …). Og det å uttala det fulle namnet – «Oslo Met Storbyuniversitetet» – minskar i liten grad det utydelege og pretensiøse.

Ja, det fulle norske namnet har preg av å liggja betre på skjerm og papir enn i munnen!

Den bundne forma synest også å vera i strid med eit av rektor Curt Rice sine argument for val av «metropolitan» på engelsk, nemleg at dette representerer ein spesiell type universitet. Kanskje kan det at det norske namnet ikkje reflekterer Rice sitt poeng om universitetstype, også ha påverka den norske uviljen mot namnet!

At bruken av bunden form er forvirrande, kan vi ta Kunnskapsdepartementet sjølv til inntekt for: I pressemeldinga står det at universitetet «får navnet OsloMet – Storbyuniversitet», i ubunden form.

Skulle det norske namnet vore synonym med det engelske, måtte universitetet ha heitt «OsloMet – Oslo storbyuniversitet». Med eit slikt namn kunne ein ha nytta OsloMet i dei samanhengar der dette er «innanfor», og elles anten fullt namn eller berre «Oslo storbyuniversitet», slik det passar.