KLIMA

IDAR MO

SOGNDAL

I Bergens Tidende (BT) 23. juni seier klima og miljøminister Vidar Helgesen «Vi vet hva gjør» i ein kommentar til BTs Mathias Fischer, som meiner at EU-regulativet er vanskeleg å forstå. «I den nye klimameldingen legger regjeringen hovedvekten på nasjonale utslippsreduksjoner. Når vi setter et arbeidsmål for kutt i transportsektoren på 35–40 prosent, så snakker vi om utslippsreduksjoner i Norge», skriv Helgesen. Det store problemet er at han berre snakkar om utslepp frå framdrift av transportmiddel på norsk område og ikkje om utslepp frå bygging og vedlikehald av transportmiddel og transportveg som for tog er ei langt større utsleppskjelde. Dette er utslepp som i stor grad kjem i utlandet der ein produserer stål, maskinar og transportmidlar. Berre fly og skip har naturgjeven transportveg, men òg terminalar kostar og ureinar. Landegrenser er ikkje lurt i klimaarbeidet, sa utanriksminister Jonas Gahr Støre på eit møte i Sogndal for nokre år sidan.

Lat oss bruke Intercitytoget til/ frå Oslo som døme. Med det som alt er bygd ut, vil berre køyrevegen på nesten 400 km koste 300 milliardar kroner målt i 2017-pris før han står ferdig i 2032, og prognosen seier berre 17 millionar personreiser per år, noko som tilsvarer ein prosent av personreisene på 1,7 milliardar internt og til/frå Oslo/Akershus i 2030. Samla personreiser på norske jernbaner var i 2016 70 millionar. I tillegg kjem veldige kostnader og utslepp av klimagass frå vedlikehald av køyreveg og bygging og vedlikehald av tog. Til samanlikning vil det koste 150 milliardar kroner å byggje ut vegnettet på Vestlandet i 60-årsperioden 1960–2020 målt i 2017 pris med 100 gonger så stor persontransport som Intercitytoget og i tillegg stor godstransport. Intercitytoget vert i NTP 2018–29 rekna som utsleppsfritt fordi toga går på vasskraft, og eit samla Storting tok difor toget med i klimaforliket i 2012 som eit positivt bidrag. Vestlandspolitikarane visste nok ikkje kva dei då var med på. No går statsmidlane til eit gigantisk falsk klimatiltak på Austlandet.

På pressekonferansen om tog i NTP 2018–29 på Oslo sentralbanestasjon 2. mars sa finansminisiter Siv Jensen at Intercitytoget var eit viktig bidrag for å nå målet for norske klimagassutslepp i 2030. Det var ein bløff sidan ho ikkje fortalde at over 90 prosent av utsleppa frå Intercitytoget var haldne utanom den totale rekneskapen, og at toget truleg ville få fem gonger så store utslepp per personkilometer som fly, og 50 gonger så store som elbuss på ledig kapasitet på 4-felts motorveg som heile tida vil gå parallelt med Intercitytoget. Lyntog på tynt trafikkgrunnlag og store Teslaer er eit dårleg norsk bidrag i den globale klimakampen.