Ein frivillig avtale
Paris-avtalen skil seg på grunnleggjande vis frå den første internasjonale klimaavtalen, Kyoto-protokollen frå 1997. Til saman slutta 192 land seg til Kyoto-avtalen, men berre 36 av deltakarlanda var pålagde bindande utsleppskutt i den første avtaleperioden. Utviklingslanda – inkludert Kina – slapp pålegg om å avgrense utsleppa, mykje fordi det var dei vestlege industrilanda som hadde stått for det meste av klimagassutsleppa fram til da. Men dette var ein viktig grunn til at USA nekta å ratifisere Kyoto-protokollen, og dermed var avtalen langt på veg daud. Ein avtale med slike avgrensingar ville da òg vere absurd i dag, når Kina er verdas største kjelde til klimagassutslepp. Og da klimaforhandlingane på København-toppmøtet stranda i 2009, var det slutten for den strenge Kyoto-modellen.
Tilnærminga på klimatoppmøtet i Paris i 2015 var heilt annleis. I denne avtalen slutta statane seg til ein felles ambisjon: å kutte utsleppa nok til å halde den globale oppvarminga «godt under to gradar», og å prøve å avgrense oppvarminga til halvannan grad. Men denne gongen fekk altså kvar stat velje sine eigne utsleppsmål. Den milde utforminga av Paris-avtalen og mangelen på innebygde sanksjonar gjorde han enkel å signere. Alle kan tenkje på eit tal, og i dag er 196 statar tilslutta avtalen. Iran, Eritrea, Libya og Jemen står utanfor, utan at det er så mykje å bry seg om.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Paris-avtalen skil seg på grunnleggjande vis frå den første internasjonale klimaavtalen, Kyoto-protokollen frå 1997. Til saman slutta 192 land seg til Kyoto-avtalen, men berre 36 av deltakarlanda var pålagde bindande utsleppskutt i den første avtaleperioden. Utviklingslanda – inkludert Kina – slapp pålegg om å avgrense utsleppa, mykje fordi det var dei vestlege industrilanda som hadde stått for det meste av klimagassutsleppa fram til da. Men dette var ein viktig grunn til at USA nekta å ratifisere Kyoto-protokollen, og dermed var avtalen langt på veg daud. Ein avtale med slike avgrensingar ville da òg vere absurd i dag, når Kina er verdas største kjelde til klimagassutslepp. Og da klimaforhandlingane på København-toppmøtet stranda i 2009, var det slutten for den strenge Kyoto-modellen.
Tilnærminga på klimatoppmøtet i Paris i 2015 var heilt annleis. I denne avtalen slutta statane seg til ein felles ambisjon: å kutte utsleppa nok til å halde den globale oppvarminga «godt under to gradar», og å prøve å avgrense oppvarminga til halvannan grad. Men denne gongen fekk altså kvar stat velje sine eigne utsleppsmål. Den milde utforminga av Paris-avtalen og mangelen på innebygde sanksjonar gjorde han enkel å signere. Alle kan tenkje på eit tal, og i dag er 196 statar tilslutta avtalen. Iran, Eritrea, Libya og Jemen står utanfor, utan at det er så mykje å bry seg om.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Teikning: May Linn Clement
Forgard i nord
Kan USA kome til å ta over Grønland med makt?
Rune Slagstad på veg inn til Finansdepartementet i november i fjor.
Foto: Dag og Tid
Fylgjene av konkurransestaten
Rune Slagstad syner korleis venstresida lenge har gløymt røtene og prinsippa sine. Der andre held seg til vande spor, gjenetablerer han vona om at vi kan finne ut av kva som er viktigast å diskutere.
Jean-Marie Le Pen døydde 7. januar, 96 år gamal.
Foto: Stephane Mahe / Reuters / NTB
Ein politisk krigar har falle
Jean-Marie Le Pen (1928–2025) vart ein nybrotsmann for all høgrepopulisme i dag.