Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

«Bioteknologien skaper nye familier», skreiv Morgenbladet for to veker sidan.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
- Det er ikkje lenger vanleg for ein familie å ha nok born til sitt eige fotballag.

- Det er ikkje lenger vanleg for ein familie å ha nok born til sitt eige fotballag.

Foto: Musea i Nord-Østerdalen

- Det er ikkje lenger vanleg for ein familie å ha nok born til sitt eige fotballag.

- Det er ikkje lenger vanleg for ein familie å ha nok born til sitt eige fotballag.

Foto: Musea i Nord-Østerdalen

2535
20170811
2535
20170811

Eg står inne på ein leiketøysbutikk og betalar for gåva til nevøen min.

–Treng du ein pose? spør kassadama og smiler. Eg smiler attende og lurer på kor mykje av omsetjinga til leiketøyskjeda eg eigentleg er ansvarleg for. Då eg har betalt, kjem eg fram til at eg har stått for plastposar nok til å fylle ein heil kval. Og eg har ikkje ein gong born sjølv. Eg takkar nei og stappar leikebilane opp i ryggsekken. Men det er ikkje det at eg har så mange tanteborn som står for leiketøysinflasjonen i budsjettet mitt. Eg har berre ikkje éit og eit halvt sysken, slik som den norske kjernefamilien tilseier. Eg har sju.

Sju?! får eg i andletet, anten lattermildt eller direkte bekymra. Det er ikkje vanleg for ein familie å ha born nok til eit eige fotballag lenger. Og medan tanken slår rot i hovudet mitt, innser eg at eg må forklare stakkarane korleis det heng i hop òg. Foreldra mine har berre ikkje halde saman. Fleire gonger.

For far min har prestert å få fire born med tre ulike kvinner. Eg er eit av dei. Mor mi har to med stefaren min, som har to frå før. Han ho nyleg har forlova seg med, har òg to born. Den eldste bror min er seks år eldre enn meg, og den yngste syster mi er 18 år yngre enn meg. Ingen av dei er heilt biologiske, ingen av dei er adopterte, og ingen av dei er kunstig produserte.

«Jeg mener at å vokse opp med begge sine biologiske foreldre er det mest optimale for barna», er motargumentet mot lovleg egg- og sæddonasjon i Noreg frå overlege og professor i barnemedisin, Vegard Bruun Bratholm Wyller til Morgenbladet. Bioteknologirådet sitt framlegg om å tillate eggdonasjon skal verte handsama på Stortinget i haust. Med slik donasjon er det mogleg for homofile og ufriviljug barnlause å få born.

Jamvel har to menneske i lag større sjanse til å overleve småbarnsperioden, meiner Forskning.no. Og korleis skal ein eigentleg forklare at mor og far har fått eit anonymt egg frå Sør-Afrika, og då bestemt at jentungen ikkje skal få vite kvar ho eigentleg kjem frå?

Samstundes veks så mange som 25 prosent av norske born opp utan to biologiske foreldre, ifølgje Aleneforeldreforeningen. Om dei er aldri så naturleg unnfanga.

For det å vere forelder er meir enn å vere biologisk knytt til eit barn. «Nye familiar» er ikkje så nytt. Og dersom ein er ufriviljug barnlaus og søkjer hjelp, er ikkje sjansen større for at ungen får omsorga ho treng når ho først er sett til verda?

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Eg står inne på ein leiketøysbutikk og betalar for gåva til nevøen min.

–Treng du ein pose? spør kassadama og smiler. Eg smiler attende og lurer på kor mykje av omsetjinga til leiketøyskjeda eg eigentleg er ansvarleg for. Då eg har betalt, kjem eg fram til at eg har stått for plastposar nok til å fylle ein heil kval. Og eg har ikkje ein gong born sjølv. Eg takkar nei og stappar leikebilane opp i ryggsekken. Men det er ikkje det at eg har så mange tanteborn som står for leiketøysinflasjonen i budsjettet mitt. Eg har berre ikkje éit og eit halvt sysken, slik som den norske kjernefamilien tilseier. Eg har sju.

Sju?! får eg i andletet, anten lattermildt eller direkte bekymra. Det er ikkje vanleg for ein familie å ha born nok til eit eige fotballag lenger. Og medan tanken slår rot i hovudet mitt, innser eg at eg må forklare stakkarane korleis det heng i hop òg. Foreldra mine har berre ikkje halde saman. Fleire gonger.

For far min har prestert å få fire born med tre ulike kvinner. Eg er eit av dei. Mor mi har to med stefaren min, som har to frå før. Han ho nyleg har forlova seg med, har òg to born. Den eldste bror min er seks år eldre enn meg, og den yngste syster mi er 18 år yngre enn meg. Ingen av dei er heilt biologiske, ingen av dei er adopterte, og ingen av dei er kunstig produserte.

«Jeg mener at å vokse opp med begge sine biologiske foreldre er det mest optimale for barna», er motargumentet mot lovleg egg- og sæddonasjon i Noreg frå overlege og professor i barnemedisin, Vegard Bruun Bratholm Wyller til Morgenbladet. Bioteknologirådet sitt framlegg om å tillate eggdonasjon skal verte handsama på Stortinget i haust. Med slik donasjon er det mogleg for homofile og ufriviljug barnlause å få born.

Jamvel har to menneske i lag større sjanse til å overleve småbarnsperioden, meiner Forskning.no. Og korleis skal ein eigentleg forklare at mor og far har fått eit anonymt egg frå Sør-Afrika, og då bestemt at jentungen ikkje skal få vite kvar ho eigentleg kjem frå?

Samstundes veks så mange som 25 prosent av norske born opp utan to biologiske foreldre, ifølgje Aleneforeldreforeningen. Om dei er aldri så naturleg unnfanga.

For det å vere forelder er meir enn å vere biologisk knytt til eit barn. «Nye familiar» er ikkje så nytt. Og dersom ein er ufriviljug barnlaus og søkjer hjelp, er ikkje sjansen større for at ungen får omsorga ho treng når ho først er sett til verda?

«Nye familiar»

er ikkje så nytt.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Magnus Carlsen og Jan Nepomnjasjtsjij i finalen i lynsjakk i New York nyttårsaftan.

Magnus Carlsen og Jan Nepomnjasjtsjij i finalen i lynsjakk i New York nyttårsaftan.

Foto: Michal Walusza / Fide

KommentarSamfunn

Ingen vaksne heime

Magnus Carlsen styrer sjakkverda som han vil – på gode og dårlege dagar. Ein time inn i det nye året gav han seg sjølv eit nytt gull i VM i lynsjakk.

Atle Grønn
Magnus Carlsen og Jan Nepomnjasjtsjij i finalen i lynsjakk i New York nyttårsaftan.

Magnus Carlsen og Jan Nepomnjasjtsjij i finalen i lynsjakk i New York nyttårsaftan.

Foto: Michal Walusza / Fide

KommentarSamfunn

Ingen vaksne heime

Magnus Carlsen styrer sjakkverda som han vil – på gode og dårlege dagar. Ein time inn i det nye året gav han seg sjølv eit nytt gull i VM i lynsjakk.

Atle Grønn
Forbundskanslar Olav Scholz saman med medleiarane Lars Klingbell og Saskia Esken på pressekonferansen SPD heldt framfor nyvalet, i Berlin 17. desember. Ein statue av Willy Brandt i bakgrunnen.

Forbundskanslar Olav Scholz saman med medleiarane Lars Klingbell og Saskia Esken på pressekonferansen SPD heldt framfor nyvalet, i Berlin 17. desember. Ein statue av Willy Brandt i bakgrunnen.

Foto: Liesa Johannssen / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn
Astrid Sverresdotter Dypvik

Å møte seg sjølv i døra

Her kjem eit forsøk på å forklare undergangen til Olaf Scholz-regjeringa.

President Joe Biden ser på ei kvantedatamaskin hos teknologiselskapet IBM i 2022.

President Joe Biden ser på ei kvantedatamaskin hos teknologiselskapet IBM i 2022.

Foto: Andrew Harnik / AP / NTB

Ordskifte
SølveSelstø

Dufta av kvantekaffi

«Kvanteteorien gøymer seg bak eit tjukt villnis av matematikk.»

2024 var etter alt å døme det varmaste året som er målt på jorda. På Balkan var sommaren rekordvarm. Biletet viser ein mann som tek opp gjørme frå ein uttørka innsjø ved Melenci i Serbia 4. september.

2024 var etter alt å døme det varmaste året som er målt på jorda. På Balkan var sommaren rekordvarm. Biletet viser ein mann som tek opp gjørme frå ein uttørka innsjø ved Melenci i Serbia 4. september.

Foto: Darko Vojinovic / AP / NTB

MiljøSamfunn
Per Anders Todal

Temperaturrekorden frå 2023 vart ikkje ståande lenge. Klimaforskar Bjørn Samset kallar seg likevel optimist.

Eit militærkøyretøy passerer Pokvrosk- skiltet under eit russisk åtak på byen, nær frontlina i Donetsk 19. desember 2024.

Eit militærkøyretøy passerer Pokvrosk- skiltet under eit russisk åtak på byen, nær frontlina i Donetsk 19. desember 2024.

Foto: Alina Smutko / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Himmel på jord

Også ukrainarane har feira jul og nyttår, med songar, pynt og god mat. Men det nye året byr på nye vanskar.

Andrej Kurkov
Eit militærkøyretøy passerer Pokvrosk- skiltet under eit russisk åtak på byen, nær frontlina i Donetsk 19. desember 2024.

Eit militærkøyretøy passerer Pokvrosk- skiltet under eit russisk åtak på byen, nær frontlina i Donetsk 19. desember 2024.

Foto: Alina Smutko / Reuters / NTB

KrigSamfunn

Himmel på jord

Også ukrainarane har feira jul og nyttår, med songar, pynt og god mat. Men det nye året byr på nye vanskar.

Andrej Kurkov

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis