Per Anders Todal
Journalist i Dag og Tid
peranders@dagogtid.no
Per Anders Todal har vore journalist i Dag og Tid sidan 1997. Han arbeider mest med samfunnsspørsmål og politikk, med forkjærleik for saker som handlar om miljø, natur og klima. Har du tips eller framlegg til gode tema, send dei gjerne til peranders@dagogtid.no.
Per Anders kjem frå Aure på Nordmøre og har studert medievitskap ved Universitetet i Bergen og UC Berkeley. Han er forfattar av sakprosabøkene Havlandet. Historia om hava som skapte Noreg (2018) og Fanden på flat mark. Historier frå Kviterussland (2009). Han har òg vore redaktør for fire samlingar med tvilsame påstandar frå «På steingrunn»-spalta i Dag og Tid.
Siste artiklar frå Per Anders Todal
-
– Mange likar toget av prinsipp
Idar Mo har rett i mykje, meiner Jørgen Aarhaug, forskingsleiar ved Transportøkonomisk institutt (TØI).
-
Talknusaren og den store avsporinga
For Idar Mo i Sogndal er ikkje buss for tog noko å sukke over. Det er framtida.
-
Temperaturrekorden frå 2023 vart ikkje ståande lenge. Klimaforskar Bjørn Samset kallar seg likevel optimist.
-
Trur kinesarane taper mest
USA toler ein handelskrig mykje betre enn Kina gjer, meiner økonom Kjetil Storesletten.
-
Det som kjem etter globaliseringa
35 år etter at Berlinmuren fall og liberalismen såg ut til å ha vunne, reiser tollmurane seg i verda.
-
I oska etter Assad
Ikkje alle i Syria jublar over at diktaturet har falle.
-
Når nokon har snakka saman
Det er ikkje slik at media berre er megafonar for dei som vil kaste Støre, seier kommentator Magnus Takvam.
-
Om Noreg gjev 105 milliardar til Ukraina neste år, aukar sjansen for å halde Trump inne på laget, meiner Guri Melby.
-
Mingleklubben for makt og pengar
Jens Stoltenberg blir partyfiksar for Bilderberg-møta, ein institusjon meir i utakt med samtida enn nokon gong.
-
Festen er over for fiskarane
Krympande kvotar, dyrt drivstoff, høg rente og stor gjeld: Det er motvind frå alle kantar for fiskeria.
-
Eit mystisk fall i Barentshavet
Det er neppe dei vanlege mistenkte som står bak nedgangen til torsken i nord.
-
Husforsikring i hardt vêr
Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?
-
Prisen for det ville vêret
I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.
-
Stein kan velte lasset
Jill Stein, kandidaten til Dei grøne, er valjokeren demokratane gjerne skulle vore forutan.
-
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
-
Skulenedlegginga i Innlandet kjem til å koste Arbeidarpartiet dyrt, trur varaordførar Bjørn Ola Aukrust i Lom.
-
Går god for Avinor-modellen
Kanskje er det ikkje så lenge før flyreiser blir utsleppsfrie, meiner samferdsleminister Jon-Ivar Nygård.
-
Avinor-krisa tok ikkje slutt da pandemitiltaka gjorde det. Kan det vere styringsmodellen det er noko gale med?
-
Varslar spanande ting i framtida
Avinor har løyst samfunnsoppdraget på ein effektiv måte, skriv konsernsjef Abraham Foss
-
Kapitulasjon i klimapolitikken
Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.
-
Ei god tid for martyrar
Hizbollah vart skapt av den israelske invasjonen av Libanon i 1982. Kan Israel knekke denne rørsla gjennom ein ny krig?
-
Sjukefråvær: Presenter fakta, ikkje spekulasjon
-
Ein uunnverleg alliert
Kva blir att av Ukraina dersom våpenleveransane frå USA stoggar?
-
Fleire om beinet
Kva er viktigast for USA: å støtte Ukraina, Israel eller Taiwan?
-
Kan det tenkast at sjukefråværet aukar fordi fleire enn før blir sjuke?
-
Fekk ikkje plass til alt
– Det er ikkje vår oppgåve å drive med polemikk. Vi har levert eit fagleg arbeid, seier kommunikasjonsdirektør Ola Anders Skauby i Sokkeldirekoratet.
-
Ser ei slagside i direktoratet
Sokkeldirektoratet overdriv verdien av norsk olje og gass, meiner universitetsrektor og petroleumsøkonom Klaus Mohn.
-
Å VEKSE OPP I EIN KONGEFAMILIE KAN HA UHELDIGE BIVERKNADER.
-
Fossilforsvararen
Dei økonomiske konsekvensane av klimaendringane blir så små at dei knapt kan merkast, meiner økonom Øystein Sjølie.
-
Eit land i spagat
I fleire tiår har britiske politikarar lova å få ned innvandringa. Samtidig har Storbritannia blitt stadig meir avhengig av innvandrarar.
-
Kva er ei kvinne?
Det har aldri vore lett å avgjere kven som skal få konkurrere i kvinneklassa.
-
Den gamle mannen og økonomien
Joe Biden har gått ut på dato, men etter dei fleste målestokkar har den økonomiske politikken hans vore ein suksess.
-
Kor nær var Ukraina og Russland ein fredsavtale våren 2022?
-
Ein krig der alle taper, ein fred ingen vil like
Verken Russland eller Ukraina kan vinne krigen i overskodeleg framtid. Likevel snakkar knapt nokon om våpenkvile.
-
Der skulle vi ha vore
Det er 24 år sidan Steffen Iversen heada ballen over José Francisco Molina. Ekstrem underprestering, seier Nils Johan Semb om det norske herrelandslaget i tiåra som føgde.
-
Store pengar i tomme magar
Verda er villig til å betale mange milliardar for å misse matlysta.
-
Stykkevis og delt
I jernbanesystemet heng alt saman med alt. Det har ikkje politikarane skjønt, meiner seniorforskar Morten Welde ved NTNU.
-
Det er mange grunnar til at toget ikkje går når det skal i Noreg.
-
Det vi snakkar om når vi snakkar om vêret
Skal vi gle oss eller uroe over oss over dei norske varmerekordane denne våren?
-
Ein parallell på andre sida av verda
Koronaviruset tek liv også ved australske sjukehus.
-
Argument for førebygging
At fleire er blitt smitta med covid-19 på sjukehus, viser kor viktig det er å styrke smittevernet, seier seksjonsleiar Hanne-Merete Eriksen-Volle ved FHI.
-
Får covid-19 på sjukehusa
I fjor vart truleg over 1300 menneske covid-smitta ved norske sjukehus. 119 av dei døydde kort tid etter.
-
Endeleg fekk oljefondsjefen skikkeleg merksemd for ein av podkastane sine.
Kanskje har Nicolai Tangen, øvste sjef for Statens pensjonsfond utland – best kjent som Oljefondet – kome i skade for å krysse ei grense eller to.
-
Ein by historia har herja med
Rafah var ein by med store arr alt før Gaza-krigen braut ut i fjor.
-
Den raude streken i Rafah
Kanskje skal sluttspelet i Gaza-krigen stå i Rafah. Det blir neppe kort.
-
Fiskar er fiskar verst
Striden om kvotemeldinga kan få Fiskarlaget til å rivne.
-
Ein straum av problem
Straumforbruket i verda aukar framleis raskare enn fornybar kraftproduksjon. Kolkraftverk skal varme kloden i mange år enno.
-
Datamaskinene reknar seg varme
Skal datasenter og kunstig intelligens få drive den globale oppvarminga forbi to gradar?
-
Jordskjelvet
Senterpartiet ville løfte bøndene, men har skaka sitt eige grunnfjell.
-
Vil ruste opp ei lekk skute
Regjeringa lovar eit historisk forsvarsløft. I dag slit Forsvaret med å halde på mannskapet som alt er der.
-
Varmebølge utan ende
Noko underleg skjer i havet.
-
Ei god tid for banksjefar
Fortenesta til norske bankar slår alle rekordar. Kva fortel det om bankmarknaden?
-
«Noe bedre enn normalt»
Det er hard konkurranse om bankkundane, meiner Finans Norge.
-
Trur fleire vaksinar vil løne seg
Om fleire får covid-vaksine, vil det truleg vere svært lønsamt for samfunnet, meiner virusekspert Rebecca Cox.
-
For ein mildare pandemi
Vi treng ikkje stogge samfunnet for å bremse covid-smitten. Her er ti langt meir moderate forslag.
-
Nokre ord om vaksine
-
På hjartet laus
Covidstrategien er bygd på at smitten skal gå sin gang. Kostnaden i form av seinfølgjer kjenner ingen.
-
Med smitte skal landet vernast
Det beste forsvaret mot seinfølgjer av covid-19 er at dei fleste blir smitta gong på gong, meiner Preben Aavitsland ved Folkehelseinstituttet.
-
Eksamensfusk som fortent
Jukset i høgare utdanning handlar ikkje om dårleg moral. Det er resultat av systemsvikt, meiner tidlegare høgskulerektor Håvard Teigen.
-
Den nye rustingsspiralen
Verda over væpnar statane seg i frykt for framtida. Aldri før har så mykje pengar blitt brukt til militære føremål som i 2023.
-
Når presidenten blir gløymsk
President Biden er tydeleg svekt, men det er ikkje grunnlag for å hevde at han har demens, seier nevrolog Per Alf Brodal.
-
Fridomen på fjellet
«Folk blir latere og prioriterer alt annet enn jobb», slo Norsk Industri-sjef Stein Lier-Hansen fast i 2012.
-
Skeptisk til den nasjonale peikefingeren
Venstre-leiar Guri Melby vil ikkje at staten skal blande seg opp i mobilreglane ved norske skular.
-
Dei som bygde landet
Soga om eigedomsselskapet Evergrande er langt på veg soga om Kina dei siste 30 åra. Kva kjem etter konkursen?
-
Noreg er Apples største fan
I norsk grunnskule er iPad den vanlegaste digitale eininga for elevane. I det meste av verda er bretta til Apple utkonkurrerte i skulemarknaden.
-
Dei vanskelege vedtektene
Industri- og Næringspartiet vil klare seg godt utan leiar Owe Ingemann Waltherzøe, forsikrar nestleiar Finn Arne Follestad.
-
Ei beksvart historie
Den nær totale øydelegginga viser at den israelske regjeringa vil gjere Gaza ubebueleg, hevdar historikar Rashid Khalidi.
-
Ein kronisk pandemi
Pandemitiltaka er over, men covid-19 kjem truleg til å gnage på folkehelsa i mange år framover.
-
Tid for omstart
Blir 2024 året for det store digitale tilbaketoget i den norske skulen?
-
ØYDELEGGING UTAN ENDE
Bombekrigen mot Gaza er av dei mest intense og omfattande i verdshistoria, ifølgje statsvitaren Robert A. Pape.
-
Autismeforsking utan svar
Om talet på barn med autisme i Noreg faktisk aukar sterkt, kan ikkje autismeforskinga forklare det.
-
Den merkelege samanhengen mellom migrasjon og autisme
Barn av innvandrarar har langt større risiko for å få ein autismediagnose enn barn av innfødde nordmenn har. Ingen veit kvifor.
-
Ingen alarm frå forskingsfronten
Er auken i barneautisme reell eller ikkje? Forskinga har førebels ikkje noko svar.
-
Autismebølgja som ingen forstår
Talet på barn med autisme i Noreg vart firedobla på eit tiår. Årsaka er ikkje endra diagnostikk, seier erfarne fagfolk ved sjukehusa. Dei meiner auken er reell – og uforklarleg.
-
Ein krig utan horisont
– Vi gjentek feila våre. Israel vinn alle slaga og taper krigen, seier tidlegare etterretningstopp Ami Ayalon.
-
Fred og venskap kan kjøpast for pengar
Egypt har tent godt på å slutte fred med Israel.
-
Den egyptiske portvakta
Den arabiske stormakta Egypt held grensa stengd medan tusenvis av sivile blir drepne i Gaza. Det har mange årsaker.
-
Gripen av Gaza
Etter det første besøket vart folket på kyststripa verande i hjartet til journalist Kjetil Lillesæter.
-
«Det Gaza eg kjende, er borte»
No er det ingen trygge stader i Gaza, seier Kjetil Lillesæter.
-
Det gode mot det vonde
No når krigen er i gang, er det solidaritet i Israel, seier Gilead Sher, ein hard kritikar av Netanyahu-regjeringa.
-
Den nyttige dødsfienden
Kvifor lét statsminister Netanyahu Qatar sende ein milliard dollar til Hamas?
-
«Israelarane har byrja sjå alle palestinarar som potensielle terroristar»
Den gjensidige dehumaniseringa mellom israelarar og palestinarar har gått føre seg lenge, seier sosialpsykolog Daniel Bar-Tal.
-
Auge for auge
Hamas kallar det ei ære å døy martyrdøden. No kjem mange i Gaza til å få den æra.
-
Ei brutal oppvakning
Lenge var ikkje innvandring eit politisk tema i Sverige. Gjengvalden har endra alt.
-
Sveriges mange andlet mot verda
Svensk innvandringspolitikk har gått gjennom fleire hamskifte dei siste 100 åra.
-
Klarer ikkje å halde milliardflya i lufta
I USA er kampflyet F-35 tilgjengeleg for bruk berre halve tida. Er det grunn til å tru at situasjonen er betre i Noreg?
-
Flyet som skulle bli så billeg
F-35-programmet vart starta for å spare pengar. Det vart tidenes dyraste militærprosjekt.
-
Flyet som skulle bli så billeg
F-35-programmet vart starta for å spare pengar. Det vart tidenes dyraste militærprosjekt.
-
Klarer ikkje å halde milliardflya i lufta
I USA er kampflyet F-35 tilgjengeleg for bruk berre halve tida. Er det grunn til å tru at situasjonen er betre i Noreg?
-
Ti år utan tilsyn
Investeringane til Sindre Finnes har vore oppdaga og gløymde meir enn éin gong.
-
Ti år utan tilsyn
Investeringane til Sindre Finnes har vore oppdaga og gløymde meir enn éin gong.
-
Noko har skjedd med Arbeidarpartiet
Eitt valnederlag. Éin historisk augneblink. To diagnosar.
-
Noko har skjedd med Arbeidarpartiet
Eitt valnederlag. Éin historisk augneblink. To diagnosar.
-
Tid for sjølvransaking
Heile Arbeidarpartiet må gå i seg sjølv etter kommunevalet, meiner Helga Pedersen.
-
Tid for sjølvransaking
Heile Arbeidarpartiet må gå i seg sjølv etter kommunevalet, meiner Helga Pedersen.
-
Ein flaum av kostnader
Kloakk, kommunegjeld, rente, inflasjon, styrtregn og EU er nokre av grunnane til at lovnadene til Erna Solberg blir vanskelege å oppfylle.
-
Eit hol i dyrevelferda
Kvart år får millionar av oppdrettslaks gapande, infiserte sår på kroppen. Nye metodar for avlusing er ei viktig årsak.
-
Både liding og økonomiske tap
Sår på fisken er eit stort problem for havbruksnæringa, skriv Henrik Stenwig i Sjømat Norge. Han understrekar at all industriell matproduksjon har utfordringar når det gjeld dyrevelferd.
-
Vil ha lokalsamfunna med på laget
I Noreg kjem kjernekraftdebatten nedanfrå og opp, seier Sunniva Rose i Norsk Kjernekraft.
-
Ei kjernefysisk vekking over landet
Etter 50 år i dvale har den norske kjernekraftdebatten vakna til liv att.
