Håvard Rem
Journalist i Dag og Tid
havard@dagogtid.no
Håvard Rem er journalist i Dag og Tid og skriv om kultur og historie. Han har gjeve ut 40 bøker som forfattar og lyrikar.
Siste artiklar frå Håvard Rem
-
FAMILIEVERDIAR SøKJER EIN HEIM
PIEDRAS NEGRAS: Eg drog til småbyen i Mexico for å vitja Nordgrensemuseet, men vart i staden vitne til ein flokk migrantar som tok seg over Rio Grande.
-
Ei grensevakt fortel
EAGLE PASS: Der kvite vert færre, vert Republikanarane sterkare, her i Texas som i Florida. Er dette «å mista Groruddalen» på amerikansk?
-
Som å lesa ei bok
Dylan (83) vert eldre, men skriv og syng betre.
-
Sekstiåttarkryptonitten
SAN ANTONIO: Unge ikkje-vestlege vert lett konservative. Dei kjem frå tradisjonstru kulturar som ikkje dreg på vestleg skuld.
-
Dei gamle er eldst til dei døyr
«Nick Cave var i 30-åra fyrste gong eg høyrde han. No er han 67, men songane er unge.»
-
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
-
Sekstiåttarkryptonitten
SAN ANTONIO: Unge ikkje-vestlege vert lett konservative. Dei kjem frå tradisjonstru kulturar som ikkje dreg på vestleg skuld.
-
Ikkje stein att på stein
JERUSALEM: Tre spørsmål tek eg med heim att: Kvifor går Israel så brutalt fram? Kvifor gjekk Hamas så brutalt til åtak? Er fred ein normaltilstand?
-
– Ja, eg elskar dette landet
RAMALLAH: I ei sidegate stikk eg innom ein bokhandel. Maram Salah er einaste på jobb, og eg er einaste kunden, så praten vert lang.
-
– Ja, eg elskar dette landet
RAMALLAH: I ei sidegate stikk eg innom ein bokhandel. Maram Salah er einaste på jobb, og eg er einaste kunden, så praten vert lang.
-
Frelsaren frå nord
JERUSALEM: I Hamas- og terrorspørsmål vel Noreg no annleis enn Vesten elles. Den norske frelsarrolla i dag liknar frelsarrolla vår før.
-
Sabbat i Safed
SAFED: Det er laurdag og kviledag. Gatene ligg aude her i den gamle byen, tusen meter over havet, heilt nord i Galilea.
-
Sabbat i Safed
SAFED: Det er laurdag og kviledag. Gatene ligg aude her i den gamle byen, tusen meter over havet, heilt nord i Galilea.
-
Lukas og Josefus
-
Ei stram lukt av
Skal rasismeparagrafen verna ukultur òg?
-
Ei stram lukt av berøringsangst
Skal rasismeparagrafen verna ukultur òg?
-
Frose fast i 7. oktober
TEL AVIV–JAFFA: Den turisttomme storbyen har stivna i eit terrortraume. 8. oktober er fortrengt, slik 7. oktober er fortrengt av fienden.
-
Frose fast i 7. oktober
TEL AVIV–JAFFA: Den turisttomme storbyen har stivna i eit terrortraume. 8. oktober er fortrengt, slik 7. oktober er fortrengt av fienden.
-
Abide With Me
-
Soga til ein song
176 år etter at «Abide With Me» vart skriven, kjem her for fyrste gong ei fullstendig norsk attdikting av Wembley-salmen, sidan 1915 kjend på norsk som «Aa bliv hos mig».
-
Soga til ein song
176 år etter at «Abide With Me» vart skriven, kjem her ei ny attdikting av Wembley-salmen, sidan 1915 best kjend på norsk som «Aa bliv hos mig».
-
Ei mørkare joleforteljing
Joleforteljinga finst berre éin stad i Bibelen, hjå Lukas, men utanfor Bibelen finst ein versjon, minst like gamal, men mørkare, ikkje om fred på jorda, men om krig.
-
Livsrom for rein
Er det rom att til plasskrevjande, nomadiske livsformer på ein klode med åtte milliardar menneske?
-
Ole Paus (1947–2023)
Songane til Ole Paus var ein sjeldan møtestad mellom gamal og ny tid.
-
Valet mellom rein,
Riving av turisthytter, stenging av stiar, forbod mot padling, nedskyting av moskusstammen. Statsforvaltarane kjem no med radikale framlegg for å utvida vernet av Hardangervidda og Dovre.
-
Valet mellom rein, drakar og moskus
Riving av turisthytter, stenging av stiar, forbod mot padling, nedskyting av moskusstammen. Statsforvaltarane kjem no med radikale framlegg for å utvida vernet av Hardangervidda og Dovre.
-
Abrahamsapokalypsen
Martyrane – som i Gaza og Israel no –?er vitne om dei siste tider. Jødisk, kristen og islamsk endetidslære har dei same mørke kjeldene og difor særs mykje sams. Med krig i Midtausten når endetidsfeberen nye høgder – i 1948, i 1967 og i 2023.
-
Abrahamsapokalypsen
Martyrane – som i Gaza og Israel no –?er vitne om dei siste tider. Jødisk, kristen og islamsk endetidslære har dei same mørke kjeldene og difor særs mykje sams.
-
Hamas’ plan for åtaket og krigen
Kor lenge planla Hamas-leiarane åtaket og krigen?Kva var drivkrafta? Kor mange tusen palestinarar rekna dei som naudsynt å ofra for å stogga fredsplanar og snu stemninga i arabiske og vestlege land?
-
Hamas’ plan for åtaket og krigen
Kor lenge planla Hamas-leiarane åtaket og krigen?Kva var drivkrafta? Kor mange tusen palestinarar rekna dei som naudsynt å ofra for å stogga fredsplanar og snu stemninga i arabiske og vestlege land?
-
Jan Erik Vold på rumensk
Nær 500 sider med nær 50 år av Jan Erik Vold-dikt på norsk og rumensk.
-
Jan Erik Vold på rumensk
Nær 500 sider med nær 50 år av Jan Erik Vold-dikt på norsk og rumensk.
-
Porten til paradis
Tysdag melde pakistansk fjernsyn: «Talet på martyrar i Gaza har nådd 10.000» – mange nok til å stogga normaliseringsprosessane mellom Israel og arabarstatane, men enno ikkje mange nok til ein storkrig.
-
Legg skulda på Hamas
Utanriks | SIDE 12–13
-
Sjølvofferet
Bileta av bomba born på Gazastripa vekkjer sorg og raseri. Al Arabiya-journalisten Rasha Nabil rettar raseriet mot Hamas-leiarar som kalkulerer med høge martyrtal.
-
Sjølvofferet
Bileta av bomba born på Gazastripa vekkjer sorg og raseri. Al Arabiya-journalisten Rasha Nabil rettar raseriet mot Hamas-leiarar som kalkulerer med høge martyrtal.
-
Tid til å lesa
-
Dei vasstette skotta
Når skiljet mellom annonse og redaksjonelt innhald vert viska ut, skjer det med stil og smil.
-
Rykte om krig
I den grad det er mogeleg, skal denne teksten ikkje handla om krigen mellom Hamas og Israel, men om ringverknader krigen gjev andre stader i verda.
-
Rykte om krig
I den grad det er mogeleg, skal denne teksten ikkje handla om krigen mellom Hamas og Israel, men om ringverknader krigen gjev andre stader i verda.
-
VERDA ER ANTIWOKE
Vest-Europa er kringsett av antiwoke. På gode dagar tenkjer eg at vestlege verdiar vil vinna fleire unge, urbane hjarto enn woke gjer.
-
MED SINNELAGSETIKK SKAL LANDET BYGGJAST
I sinnelagsetikken er det tanken som tel. Sjå på Sverige. Det viktigaste har vore at politikken er godt meint, ikkje godt tenkt. Kva er godt meint? Det som dei gode meiner. Kven er dei gode? Dei som meiner godt.
-
Nobelprisen i litteratur til Jon Fosse
Jon Fosse takkar nynorsken for prisen.
-
Kvit skuld og soning
Diverre er woke berre endå ei rørsle som peikar ut éi gruppe som rota til alt vondt i verda. No er det ikkje svarte, skeive, muslimar eller jødar, men kvite, helst kvite menn.
-
DI SKULD ER MI MAKT
Di sterkare arvesynda har stått i ein kultur, di sterkare står woke der i dag. Kvifor? Å gje skuld gjev makt.
-
Hovudtrendar i kommunevalet
Valet gav raud og raudgrøn botnnotering.
-
Hovudtrendar i kommunevalet
Valet gav raud og raudgrøn botnnotering.
-
OM WOKE FøR WOKE
Ein heil del av vestleg massekultur har byrja som kvitvasking av svart subkultur: jazz, blues, beat, rock, soul, gospel, rap – og no woke.
-
Kompelukke
VIKESÅ: Torsdagskomla står sterkt i Dalane. Mine et eg på Vikeså, laga av leiaren i Bjerkreim Bygdekvinnelag, med dott og kulturmjølk, og med rabarbragraut til dessert – alt som heime.
-
Fabrikk til sals
HOVSHERAD: Vil du bu på landet? Driva treskofabrikk i distriktet? Det har Sigmund og Karin Stenberg gjort i 34 år, og no ser dei etter eldsjeler som kan føra livsverket vidare.
-
Hjarta i Dalane
SOKNDAL: Får du tid til å forlata allfarvegen gjennom Dalane, kjem du til særeigne og sogerike Sokndal, der Johnny Nesvåg gjev kysttradisjonane liv og Rosslandsguden gjev folkevandringstida eit andlet.
-
LIV I LEIRE
EGERSUND, EIGERSUND: Sumarferda gjennom Dalane byrjar i den vesle regionale hovudstaden, Okka by, der kyrkja har vorte 400 år og fajansefabrikken museum.
-
Kompelukke
VIKESÅ: Torsdagskomla står sterkt i Dalane. Mine et eg på Vikeså, laga av leiaren i Bjerkreim Bygdekvinnelag, med dott og kulturmjølk, og med rabarbragraut til dessert – alt som heime.
-
Du gamla, du fria
Tysdag feirar svenskane 500 år med sjølvstende. At det skjer same år som Sverige skal verta Nato-medlem, er meir enn ein kuriositet for Noreg som har vore i tretten krigar med grannelandet.
-
DEN UKJENDE HøGTIDA
Kva er pinse? Kvifor er polet stengt måndag? Kva er meininga med tungetale og Heilaganden? Har muslimane pinse? Er det med pinsa som med påska at den kristne høgtida kjem av den jødiske?
-
– Erdogan-regimet vert sterkare no
At Erdogan ikkje fekk reint fleirtal alt i fyrste valomgang, kom av framgangen til ultranasjonalistane i ATA. Vonbrotne opposisjonelle reknar no med at presidenten vil auka makta si dei neste fem åra.
-
Einevelde før og no
TOPKAPI-PALASSET: Vert Erdogan «ein ny sultan» om han vinn valet sundag? Osmansk kolonialisme er ikkje mindre mørk enn vestleg. Demokratisk underskot styrkte imperiet, men sytte for undergangen òg.
-
Tjue år med Erdogan
Reportasje | SIDE 8–9
-
– ERDOGAN VIL HA KRIG
TAKSIM-PLASSEN, ISTANBUL: Her har den sekulære republikken sitt monument, her vert 1. mai markert, her møter eg opposisjonelle, og nett her vel Erdogan å byggja ein kontroversiell kjempemoské.
-
Sportsvask i bakgarden
ISTANBUL: Kvifor får ikkje Tyrkia sola seg i glansen av eit OL eller EM? Er landet verre enn Kina, Russland og Qatar? Og kvifor er president Erdogan så lite synleg i valkampen?
-
Landet som er budd på alt
Reportasje | SIDE 4–5
-
UNIK VISEBOK I NY UTGåVE
MÅLSTOVA, NASJONALBIBLIOTEKET: I dag kjem ei bok det ikkje finst maken til – bokstavleg talt. Nordens største samling av viseprent frå kring 1600 finst berre i eitt einaste eksemplar, men no vert det tilgjengeleg for alle.
-
Best utan press
I morgon byrjar kvalifiseringa til fotball-EM for herrar i Tyskland neste år. Av seksten EM sidan 1960 har me nådd eitt, i 2000. Då var me best utan ball. Sidan har me vore best utan press. I dei siste fem kvalikane har me snubla like før mål.
-
I opphavet var diktet
Tysdag er verdas poesidag, skipa av FN i 1999, men markeringa er eldre. Sjangeren òg. Poesien er gjerne like gamal som holemåleria. Og det eldste kjende diktet kjenner me alle.
-
Sensitivitetssjåarane
Det ligg stor makt i kvit makt-skuldingar.
-
Språkpolitikar og separatist
Språkpolitiske spørsmål var viktige for norsk separatisme på 1800-talet. Overraskande nok var dei viktige alt kring 1720 òg, for nordlendingen og «landsforrædaren» Povel Juel.
-
Ein halshoggen nordlending
Onsdag er det 300 år sidan nordlendingen Povel Juel fekk det gode hovudet sitt skilt frå kroppen, på Kongens Nytorv i København, der han nyleg hadde gått kring som feira lyrikar.
-
Siste reis for Harry og Ruth
OSLO: I morgon er det 80 år sidan MS «Gotenland» forlét Oslo hamn. På madrassar i lasteromma låg 158 menneske, for det meste kvinner og born, alle jødar. Få minne er att.
-
Byråkratisk woke
Woke-vekkinga er truleg på hell, men sjølve ordet og omgrepet har kome for å bli.
-
Krig endra Grieg 3
-
Fredagsbøn i fengselet
MYSEN: Frå ein karriere som sandvolleyballspelar på eit California-universitet drog Imran Khan heim til Indre Østfold, der han no samlar innsette i høgsikringsfengselet til fredagsbøn.
-
Fifty shades of Gråtass
TRØGSTAD: På korn- og grisegarden Bratvedt ser dei framover, med nybygd motorverkstad, og bakover, med seksti veterantraktorar på gamlelåven.
-
Jau, krig endra Grieg
-
Elva og bilen
EIDSBERG: Di meir landheving øydela vassvegane, di meir avsondra vart innlandet, og di meir feirar dei no dei frigjerande motorkøyretøya.
-
Fredagskaffi i Ørje
ØRJE: Det finst kardemommebyar med skomakargater langt inni innlandet òg, der livet går like langsamt som ein kanalbåt gjennom slusene i Haldenvassdraget.
-
Krig endra Grieg
Det er eit paradoks at me nyttar «Til ungdommen» som «nasjonal trøystesong» når Nordahl Grieg sjølv endra meining og gjekk til åtak på haldningane i diktet.
-
Avspora tanketog
Seljarane på stranda er plagsame, men seljarane på nettet er verre.
-
Gudane frå 1960-åra er framleis størst, fotballguden òg
-
GILDEMåL
GILDESKÅL: På ein uvanleg ven vinterdag fer eg med sørgåande rutebåt frå Bodø til Gildeskål for å sjå dei siste solstrålane fylla Sandhornet med honningljos og mjød.
-
EIT LIV I REINDRIFT
RØKLAND: Olof Anders Kuhmunen kom til verda året etter tvangsflyttinga av samane i 1949. No ser han attende og seier: – Når eg ser stolt sameungdom, kan eg døy lukkeleg.
-
Retting
-
DER ALT ER SALT
Kall henne Saltruta, ferda frå Saltfjorden til Nordland nasjonalparksenter i Saltdalen, for her ligg dei tett, stader med salt i namnet.
-
Salten i låg sol
BODØ: Alle veit kvar Bodø ligg, for dit kjem ein med fly og ruteskip, bil og jarnbane, men langt frå alle veit at Nordlands fylkeshovudstad ligg i ein region med namnet Salten.
-
Langfjella gav liv til kysten
EYDEHAVN–BØYLEFOSS: I dag fylgjer eg straumleidningane frå fabrikken i havkanten til kraftverket i fjellheimen.
-
Smelting i fjellet
HOVDEN: Slik jarnsmelting i fjern fortid gav liv til fjellbygdene, kan snøsmelting i nær framtid ta livet av dei same bygdene.
-
Fjellbygda bit seg fast
RØLDAL: Eg vert glad i bygda og menneska som bur der, og rørt av frykta deira for at samfunnet langsamt vil forsvinna.
-
Rein i fjell og bronse
RAULAND: Slekta til Johan Vaa har jakta på rein i ti generasjonar, sett bort frå far hans, Dyre Vaa, som fanga rein i kjende bronseskulpturar.
-
Ein gul buss køyrde frå bygd til bygd
RJUKAN: Det går ikkje bilvegar over Hardangervidda, men det går femti mil med veg som ein krans kring henne.
-
Patriotisme på grasrota
TRIESTE: På alle kantar er dei liberale demokratia våre kringsette av aukande patriotisme – som no vinn val inne i sjølve Vest-Europa òg, i Sverige og Italia. Har me noko sams med patriotane? Ja, at me trur verdiane våre er universelle.
-
Bob Dylan er gjenskapt
I 60 år har songpoeten gjenskapt seg sjølv. Ei av dei mest spanande forvandlingane skjer no.
-
Ytre høgre-dronninga
TRIESTE: Det var her i byen partileiar for Brør av Italia, Giorgia Meloni, henta eit neofascistisk symbol inn i partilogoen. Etter valet sundag kan ho som fyrste italienske kvinne verta statsminister.
-
Brunskvetting bidrog til raudgrønt valnederlag
Dei raudgrøne mista fleirtalet av di taparane i valet var dei aktivistiske antirasistane.
-
Svensk samling
GÖTEBORG: Eit jamt val kan gje ei fleirtalsregjering som vert historisk – ei brei samlingsregjering eller ei regjering med støtte frå eit påstått rasistisk parti.
-
Sverigedemokraterna ligg langt til høgre og venstre
GÖTEBORG: Den politiske krisa i Sverige gjeld ikkje Nato, men Sverigedemokraterna. Dei har like mange mandat i Riksdagen som landet har «brottsutsatta områden»: 61. Etter valet: truleg 70.
-
– Å, om me var del av Vestlandet
BJØBERG: I snart 200 år har høgfjellsgarden øvst i Hemsedal gjeve ly til farande i fjellet. Ivar Aasen og Fridtjof Nansen tok inn her. Men hovudnæringa til bjøbergingane er sau og rein.
-
Retting og takk
-
Fjellveggen reiser seg
LÆRDAL: Sett frå fjorden står fjella som ein tusen meter høg vegg. Korleis kom ein seg over vinterstid? Vanlege folk kom seg ikkje over. Og kva tid reiste veggen seg?
-
Der Langfjella rivnar
LESJA: Mangt har eg sett i livet, men i heile Langfjella, med tusen tjern og vatn, ja, i heile landet, finst berre ein einaste bifurkasjonssjø: Lesjaskogsvatnet.
-
Debatten som ikkje døydde
Etter 25. juni-skytinga i Oslo freista ein på vanleg vis å kvela ordskiftet om tilhøvet mellom vald og religion, terror og islamisme, men denne gongen døydde ikkje debatten.
-
Lesjaskogsvatnet
